Digitale reconstructie van de tempel van Girsu
© Dani Tagen/The Girsu Project
Archeologen ontdekken 4.500 jaar oud Soemerisch paleis in Zuid-Irak
Een team van archeologen van het Girsu project heeft een nieuw paleis en tempel ontdekt in het huidige Tello, gelegen in Zuid-Irak. Naar schatting is het paleis ongeveer 4.500 jaar oud, wat betekent dat het paleis en de tempel zijn wortels hebben in de derde millennium v.Chr. Het paleis werd gebruikt door de koningen van Girsu en de tempel was het heiligdom voor een belangrijke god.
De ontdekking van het paleis was grotendeels te danken aan het Girsu project. In dit project werken archeologen van onder andere de instelling van The British Museum en de State Board of Antiquities and Heritage (SBAH) van Irak samen om bedreigde erfgoedlocaties te beschermen. De overblijfselen van het paleis zijn gevonden in het hedendaagse Tello, gelegen in Zuid-Irak. In het verleden was deze stad ook bekend als Girsu, een stad die was gelegen in Soemer, de beschaving die in het vierde millennium v.Chr. ontstond in Mesopotamië (wat nu Zuid-Irak is). Soemer was de plek waar de eerste steden van de wereld hun oorsprong hebben en ook waar de beginselen van het schrijven zijn ontdekt.
Soemer: het land van oorsprong
Soemer wordt door veel experts beschouwd als een van de eerste beschavingen ter wereld. Niet alleen zien we in dit gebied de oorsprong van het schrijven en de eerste steden, maar ook de instelling van de eerste rechtssystemen, de invoering van irrigatie en handel over land en zee. Rond 2500 v.Chr. bestond dit gebied uit een lapwerk aan verschillende stadstaten. Elk van de stadstaten was omringd door een agrarisch achterland, waar de irrigatietechnieken voor stabiele oogsten zorgden.
De Tempel van Ningirsu, gevonden bij Girsu
© Dani Tagen/The Girsu Project
Deze steden waren voorzien van vele monumenten en religieuze tempels. Desondanks zijn er niet veel Soemerische paleizen bekend, met de uitzondering van het paleis bij de Soemerische stad Kish.
De stad Girsu
De eerste overblijfselen van de Soemerische stad Girsu werden ongeveer 140 jaar geleden gevonden. Opgravingen brachten destijds de Soemerische beschaving aan het licht, met de vondst van vele spijkerschrift tabletten en kunst, waarvan het grootste gedeelte in The British Museum ligt. Bij de opgravingen uit de 19de eeuw werden echter wel delen van de stad Girsu beschadigd en werd er bovendien weinig opgeschreven over de context van de vondsten. Bovendien heeft er hier jarenlang geen veldwerk plaatsgevonden door de conflicten in de regio. Hierdoor is er nog maar weinig bekend over de stad Girsu zelf.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Archeologen waren al jaren op zoek naar de structuren van deze tempel. Het bestaan van dit godsdiensthuis was namelijk al 140 jaar al bekend door de vondst van eeuwenoude inscripties, die waren opgegraven tijdens de eerste opgravingen uit de negentiende eeuw.
Het paleis en de tempel van Girsu
Het paleis kon worden gevonden dankzij methodes die onder archeologen bekendstaan als ‘remote sensing’. Dit zijn manieren om in landschappen te zoeken naar (ondergrondse) structuren, zonder daarvoor eerst voor te hoeven graven. Zo kunnen archeologen dus veel gerichter opgravingen doen. De archeologen van het Girsu project hebben hierbij bijvoorbeeld van drones gebruikgemaakt. Door deze technieken kwamen ze erachter dat er overblijfselen van een groot complex begraven lagen in een zone die bekend werd als Tablet Hill.
Een van de 200 gevonden spijkerschrifttabletten
© The Girsu Project
Toen de archeologen vervolgens deze ondergrondse structuren opgroeven, bleek dat het hier om de restanten van een paleis ging. In de overblijfselen van het paleis werden er meer dan 200 spijkerschrift tabletten gevonden met administratieve informatie van de stad Girsu. Deze ontdekkingen kunnen archeologen in de toekomst hopelijk meer vertellen over het functioneren van de stadstaat zelf, aangezien hier nog maar weinig over bekend is.
Naast de overblijfselen van het paleis, ontdekten de archeologen ook restanten van een tempel. Deze tempel was het heiligdom voor de god Ningirsu, die god was van de onweerstormen en overstromingen waarnaar de stad Girsu ook vernoemd is. De tempel is geplaatst in het heilige district van Urukug. De tempel draagt de naam van Eninnu, wat vertaald kan worden als ‘de witte dondervogel’. De dondervogel (een mythologisch wezen) is dan ook het heilig embleem van Girsu. Op basis van inscripties die hier in de negentiende eeuw al zijn gevonden, concluderen de archeologen dat dit complex 4,500 jaar geleden als de meest belangrijke tempels van Mesopotamië gold.
Beide de vondst van het paleis en de tempel is weer een belangrijke stap in de richting van het beter begrijpen en ontdekken van de geschiedenis van Zuid-Irak en meer onderzoek wordt zeker gedaan op beide vondsten.
Tekst: Nina Evans
Bronnen: British Museum, Heritage Daily, Near Eastern Archaeology, Archaeopress,
