Een van de gevonden skeletten
Ruud Stelten
18e-eeuwse begraafplaats ontdekt op Sint-Eustatius
Op het Caribische eiland Sint-Eustatius is een begraafplaats uit de 18e eeuw ontdekt. Archeologen hebben hier tot nu toe 48 skeletten opgegraven, mogelijk van tot slaaf gemaakte mensen. Deze vondst biedt nieuw inzicht in de leefomstandigheden van slaven in de Caraïben.
De vondst is gedaan tijdens archeologisch vooronderzoek voor de uitbreiding van het vliegveld. Naast de landingsbaan wordt nu volop gegraven door een team van Nederlandse, Finse, Duitse en Amerikaanse archeologen. Dichtbij bij de begraafplaats lag indertijd een suikerplantage. Vermoedelijk was hier in de 17e en 18e eeuw ook een nederzetting of ‘slavenverblijf’ waar de tot slaaf gemaakte mensen woonden. Met de gestorven personen werden symbolische voorwerpen mee begraven, zoals schelpen en glazen kralen. Ook is er een munt uit 1737 met de Britse koning George II gevonden. Een opmerkelijk vondst was een tabakspijp met slijtageplekken van een duim en wijsvinger, wat het verleden heel dichtbij brengt.
Onderzoeken
Om meer informatie over de leefomstandigheden van de slaafgemaakten te achterhalen, worden de skeletten aan verschillende onderzoeken onderworpen. Zo kan botonderzoek aantonen welk dieet de mensen tot zich namen, eiwitonderzoek kan laten zien of ze leden aan bepaalde ziektes en isotopenonderzoek kan de herkomst van de tot slaaf gemaakte mensen uitwijzen. Na de eerste analyses is vastgesteld dat deze personen van Afrikaanse komaf waren. Ook zijn er bij twee mensen gevijlde tanden ontdekt. De tanden vijlen was een West-Afrikaanse traditie, maar het werd niet toegestaan door plantage-eigenaren. Dit doet vermoeden dat deze personen uit de eerste generatie komen die van Afrika naar Sint-Eustatius zijn gebracht.
ARCHEOLOGIE ONLINE IS VAN DE MAKERS VAN ARCHEOLOGIE MAGAZINE, MEER WETEN OVER DIT PRACHTIGE MAGAZINE? KLIK HIER!
Blessures
De skeletten kunnen nieuw inzicht bieden in de leefomstandigheden van de tot slaaf gemaakte mensen. Aangezien de meeste slaven ongeletterd waren, zijn vrijwel alle geschreven bronnen hierover afkomstig uit de pen van de plantage-beheerders en andere machthebbers. Die vermeldden dat slaven goed behandeld werden, wat meestal niet zo was. Ook de gevonden lichamen op Sint-Eustatius doen vermoedden dat de historische bronnen een te rooskleurig beeld van hun situatie schetsten. Zo zijn er sporen van blessures ontdekt, bijvoorbeeld slijtage aan de botten, wat erop wijst dat ze steeds dezelfde beweging opnieuw moesten doen. Deze blessures moeten veel pijn hebben veroorzaakt.
Aanvullen
De Newton Plantage in Barbados is de enige soortgelijke archeologische vindplaats op de Caraïben. Hier zijn de skeletten van 104 tot slaaf gemaakte mensen gevonden. Dankzij deze nieuwe ontdekking kunnen de vondsten van beide begraafplaatsen nu vergeleken en aangevuld worden. De onderzoekers denken nog meer skeletten te vinden. Naar verwachting duren de archeologische opgraving nog tot eind juni.
Sint-Eustatius
Sint-Eustatius is een Caribisch eiland van 21 vierkante kilometer met zo’n 3.500 inwoners. Sint-Eustatius werd in 1629 door de Fransen gekoloniseerd. Daarna werd het afwisselend overgenomen door Nederlanders, Britten en Fransen. Sinds 1816 is Sint-Eustatius definitief van Nederland.
In de 18e eeuw was het eiland, bijgenaamd Golden Rock, één van de grootste handelscentra in de Nieuwe Wereld. Sint-Eustatius had 200 pakhuizen en er kwamen zo’n 3000 handelsschepen per jaar. Ook was het eiland een belangrijke spil in de Trans-Atlantische slavenhandel. Hierbij was het een doorvoerhaven voor de tot slaaf gemaakte mensen. Veel slaven werden ook aan het werk gesteld op de vele katoen-, tabak-, cacao- en suikerplantages.
Overigens is deze opgraving niet zonder controverse; de St. Eustatius Center for Archaeological Research claimt namelijk dat het archeologisch team niet de Caribische richtlijnen volgt. Deze stipuleren dat nazaten van de tot slaaf gemaakten, betrokken moeten worden bij het opgravingsproces. Volgens de archeologische organisatie worden ook lokale archeologen buitengesloten van het onderzoek. Daarom is een petitie gestart om de opgravingen te staken.
