Eén van de gevonden sieraden
Margrete F. Simonsen / UiO Museum of Cultural History / CC BY-SA 4.0
1.500 jaar oude gouden sieraden gevonden in Noorwegen
In de gemeente Råde in het zuidoosten van Noorwegen zijn 7 gouden hangertjes gevonden uit de tijd van de Grote Volksverhuizing, zo ongeveer tussen de 4de en 6de eeuw na Christus. Het gaat om zogenaamde bracteates, platte gouden sieraden die vooral in Noord-Europa gedragen werden en geïnspireerd waren op Romeinse medaillons. In plaats van Romeinse keizers, vertonen bracteates afbeeldingen uit de Germaanse mythologie.
Zeer zeldzame vondst
De sieraden zijn waarschijnlijk ooit begraven als offer aan de Germaanse goden. Bracteates werden in de zesde eeuw namelijk gebruikt bij de zogenaamde ‘votiefgaves’, het achterlaten van een (vaak kostbaar) voorwerp om de goden gunstig te stemmen. “Het is ontzettend zeldzaam om zulke votieve schatten te vinden.” vertellen de drie archeologen verantwoordelijk voor de opgraving in hun blogpost over de vondst. “Er bestaat weinig twijfel over dat deze voorwerpen verbonden waren met aristocratische gemeenschappen binnen de Germaanse elite in Scandinavië.”
ARCHEOLOGIE ONLINE IS VAN DE MAKERS VAN ARCHEOLOGIE MAGAZINE, MEER WETEN OVER DIT PRACHTIGE MAGAZINE? KLIK HIER!
De laatste keer dat een dergelijke vondst is gedaan was in 2014. Daarvoor is er 70 jaar lang geen bracteate meer gevonden. In totaal zijn er door de eeuwen heen 900 Bracteates gevonden, waarvan 190 in Noorwegen.
De Grote Volksverhuizing
Bracteates worden veelal geassocieerd met de Grote Volksverhuizing. Deze volksverplaatsing vond grofweg plaats tussen de vierde en de zesde eeuw na Christus, waarbij verschillende volken en stammen zoals de Vandalen, Goten, Hunnen, Angelen en Saksen door Europa trokken en het verzwakte West-Romeinse Rijk binnenvielen. Archeologische vondsten uit deze tijd in Noorwegen - zoals Romeinse munten en potten - laten zien dat men hier in contact stond met het Romeinse Rijk. Ook de gevonden bracteates wijzen erop dat er contact met de Romeinen was. “Mensen in Scandinavië namen een statusobject uit de Romeinse cultuur, gaven het een Germaans uiterlijk en maakte het op deze manier eigen.” aldus de archeologen.
Een jaar zonder zon
Een precieze datering van de gouden sieraden ontbreekt nog, maar de archeologen vermoeden dat deze vondst in verband staat met het jaar 536, dat ook wel bekend staat als het slechtste jaar van de menselijke geschiedenis om in geleefd te hebben. Tussen 536 en 540 vond er namelijk een reeks van vulkaanuitbarstingen plaats, wat voor dikke aswolken zorgde. Deze wolken blokkeerden vervolgens het zonlicht, wat het wereldwijde klimaat sterk beïnvloedde. Zo lijkt het erop dat de zon een jaar lang niet of zwak geschenen heeft, waardoor oogsten mislukten en velen omkwamen van de honger. “We weten niet of de gouden Bracteates voor of na 536 begraven zijn.” schrijven de archeologen. “Maar het lijkt erop dat goudoffers in de 6de eeuw groter werden en vaker voorkwamen dan voorheen. Het was een moeilijke en onzekere tijd, waarin waardoor veel mensen zich genoodzaakt zagen zich extra in te spannen om de goden gunstig te stemmen.”
De sieraden zijn overgebracht naar het Universiteitsmuseum van Culturele Geschiedenis in Oslo om verder bestudeerd te worden. Onderzoekers hopen zo meer te weten te komen over de makers van deze objecten en een preciezere datering te kunnen maken.
Bronnen: Cambridge University Press, Isgeschiedenis, Science Norway, Wikipedia.
