Een aantal van de gevonden schedels, in de grot in Chiapas.
Mexicaanse Nationaal Instituut voor Antropologie en Geschiedenis (INAH)
1.100 jaar oud ‘schedelaltaar’ ontdekt in Mexico
In een grot in Chiapas, in het zuiden van Mexico, hebben onderzoekers een nogal macabere ontdekking gedaan. De plaatselijke autoriteiten stuitten hier namelijk op ongeveer 150 schedels, die in een berg op elkaar lagen. Hoewel men in eerste instantie dacht dat het hier om slachtoffers van een recent misdrijf ging, bleek uit nader onderzoek dat de botresten uit de periode 900-1200 na Christus afkomstig waren. Waarschijnlijk gaat het hier om de overblijfselen van mensenoffers, die destijds deel uitmaakte van een tzompantli. Dit waren speciale altaren die de Azteken en Maya’s gebruikten om de schedels van geofferde mensen tentoon te stellen.
De plaatselijke politie van Frontera Comalapa (een stad vlak bij de grens met Guatemala) ontdekte de schedels in 2012, toen ze een melding kregen over de grot. Aangezien de regio Chiapas berucht is om zijn vele smokkelaars en gewelddadige bendeoorlogen, dachten de autoriteiten in eerste instantie dat ze hier mogelijk met de plaats delict van een recente misdaad te maken hadden. Toen de botresten aan het Mexicaanse Nationaal Instituut voor Antropologie en Geschiedenis (INAH) werden overgedragen, bleek echter al snel dat de ze daarvoor veel te oud waren. Het INAH startte daarop een uitgebreid onderzoek naar de herkomst van de schedel. Afgelopen week, 10 jaar na de ontdekking, maakten de onderzoekers hun bevindingen bekend in een persbericht.
Wat is er gevonden?
Uit een analyse van de vondst blijkt dat er ongeveer 150 schedels in de grot lagen. Deze botresten zijn voor het grootste deel afkomstig van volwassen vrouwen, met uitzondering van drie kinderschedels. De onderzoekers schatten dat de botten afkomstig zijn uit de periode 900-1200 na Christus. Verder viel het op dat alle ontdekte schedels tanden misten. Hierbij is echter niet duidelijk of deze tanden voor of na het overlijden van de persoon in kwestie zijn getrokken.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Naast de schedels troffen de archeologen ook nog enkele botten van scheenbenen en dijbenen aan, maar er werd geen enkel compleet skelet gevonden. Op basis hiervan, in combinatie met de leeftijd van de schedels, concludeerden de onderzoekers dat deze schedels waarschijnlijk deel uitmaakten van een tzompantli, oftewel rituele altaren voor schedels. Dit zou betekenen dat de botten waarschijnlijk afkomstig zijn van mensenoffers.
Wat is een tzompantli?
Tzompantli is een term uit het Nahuatl (een taal uit precolumbiaans Mexico die onder andere door de Azteken en Tolteken werd gesproken), die letterlijk vertaald ‘schedelmuur’ betekent. Deze term verwijst naar rekken, waarop de schedels van mensenoffers tentoon werden gesteld. Uit archeologische opgravingen blijkt dat deze rekken bij meerdere precolumbiaanse volkeren voorkwamen, waaronder de Azteken en de Maya’s. Historici kennen de tzompantli vooral uit de beschrijvingen van de Spaanse conquistadores, die regio in de zestiende eeuw onder de voet liepen.
Spaanse illustratie van een tzompantli uit 1585
John Carter Brown Library, Public domain, via Wikimedia Commons
Alternatieve constructie
Bij deze constructies werden de schedels meestal horizontaal aan houten stokken gespiesd, waarna deze stokken vervolgens onder elkaar werden gehangen. In de grot in Chiapas zijn er tussen de botten inderdaad resten van meerdere houten stokken gevonden, die parallel aan elkaar lagen. Hierbij is het echter wel opmerkelijk dat de meeste schedels geen gaten aan de zijkanten hebben. Volgens de onderzoekers wijst dit er mogelijk op dat dit rek volgens een alternatieve constructie was gebouwd, waarbij de schedels op een andere manier werden opgehangen.
Vervolgonderzoek
Wie deze schedels hier precies heeft achtergelaten, is vooralsnog niet duidelijk. Wetenschappers van het INAH hopen dat verder onderzoek hier in de toekomst meer duidelijkheid over zal geven.
Dit is niet de eerste keer dat er een tzompantli in de regio Chiapas is aangetroffen. In de jaren ’80 werd er hier namelijk al een exemplaar met 124 schedels ontdekt in de Banquetas Grot. Ook hierbij misten alle schedels hun tanden. Daarnaast troffen archeologen in 1993 in een nabijgelegen grot ook vijf schedels aan, die duidelijk aan een rek bevestigd waren geweest. Al deze vondsten lijken er dus op te wijzen dat de tzompantli 1.000 jaar geleden een wijdverbreid fenomeen was in het zuiden van Mexico.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
