Wetenschappelijk speurwerk wijst uit dat twee 1.000 jaar oude Zuid-Amerikaanse mummies een allesbehalve natuurlijke dood zijn gestorven. Dit concluderen wetenschappers van de Philipps Universiteit Marburg in Duitsland na een onderzoek met een nieuwe scanmethode. Zo waren de onderzoekers in staat om te reconstrueren hoe de gemummificeerde personen om het leven waren gekomen en zo meer te leren over geweld een millennium geleden.

Voor dit onderzoekek keken de wetenschappers naar drie mummies. De mummies zijn niet gemummificeerd door mensen, maar doordat op de vindplek – in het hedendaagse Chili en Peru– het zo droog was dat al het vocht aan de gestorven lichamen was onttrokken voordat het natuurlijke ontbindingsproces inzette. Eén van de mummies was onderdeel van de Arica-cultuur, uit het hedendaagse Chili. Een cultuur die, aan de giften in zijn graf te oordelen, een visserscultuur was. Naar schatting overleed hij ergens tussen 996 en 1147 na Christus. De andere twee mummies (een man en een vrouw) waren afkomstig uit de Arequipa-streek in wat nu het zuidwesten van Peru is.

3D-CT

Voor de analyse maakten de onderzoekers gebruik van een 3D-CT-scan. Dit is een scan die een nauwkeurige 3D-afbeelding kan maken. De onderzoekers kunnen zo precies zien wat er met weefsel is gebeurd; een voordeel ten opzichte van het vinden van slechts botten. ‘De typen trauma die we hebben gevonden waren niet meer zichtbaar geweest als we alleen maar het skelet hadden gevonden’, aldus dr. Andreas G Nerlich, de hoofdonderzoeker. Voor de studie analyseerden ze twee mannelijke mummies, en een vrouw, die tussen de 740 en 1.120 jaar geleden om het leven zijn gekomen.

Een dwarsdoorsnede van de borstkas. De pijl wijst de richting van een steekwond aan.

A.M. Begerock, R. Loynes, O.K. Peschel, J. Verano, R. Bianucci, I. Martinez Armijo, Mercedes González, A.G. Nerlich

Twee moorden

De analyse wees uit dat de twee mannen op onnatuurlijke manier zijn overleden. Er waren kenmerkende steekwonden te zien in het weefsel van de twee mannen. Bij een van de mummies zijn er volgens de onderzoekers minstens twee aanvallers geweest. De ene sloeg het slachtoffer met volle kracht op het hoofd, terwijl een andere hem van de achterkant neerstak. De andere mummie had grote schade aan de wervelkolom, waardoor deze gebroken werd. Volgens de onderzoekers was dit waarschijnlijk de voornaamste oorzaak van overlijden, en dit gebeurt niet zomaar door een val. Het overschot van de vrouw vertoonde ook wel schade aan het skelet, maar de onderzoekers denken dat dit per ongeluk is gebeurd, bij het begraven, nadat ze overleden was.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

Dr. Nerlich: ‘De mogelijkheid tot 3D-CT-scans geeft ons unieke inzichten in de lichamen die we anders niet hadden gehad. Vroeger was mummie-onderzoek vaak funest voor de mummies, terwijl ze nu intact blijven.’ Hoewel de scan het motief van de geweldenaars nog schuldig blijft, geeft hij de onderzoekers wel inzicht in wat voor rol geweld speelde zo’n 1.000 jaar geleden. Dat geeft ons, stukje bij beetje, een beter begrip van hoe mensen toen met elkaar omgingen.

Verwijzing wetenschappelijke publicatie: Begerock A-M, Loynes R, Peschel OK, Verano J, Bianucci R, Martinez Armijo I, González M and Nerlich AG (2022) Trauma of bone and soft tissues in South American mummies—New cases provide further insight into violence and lethal outcome. Front. Med. 9:962793. doi: 10.3389/fmed.2022.962793

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!