Whamm, dat kwam aan! Landschap, verleden, stilte en rust raakten ons diep toen we doodmoe gingen zitten op de stenen banken van het Romeinse theater van Cuicul (Djemila, Algerije). Adembenemend is teveel een cliché om aan te geven wat we daar voelden. Na een dag lang samen en vrijwel alleen door de ruïnes van deze Romeinse stad gesjouwd te hebben, was dit theater het letterlijke klapstuk van die dag. Puur genieten, mijmeren. In de verte komt de vage gestalte van een man met zijn ezel dichterbij ...
Algerije
Het was die augustusdag lekker warm. Al dertig graden in de ochtend, maar we pasten ons makkelijk aan. Dus ook wij hielden na de lunch een siësta op het heetst van de dag. De rest van de dagen was gevuld met lopen op, kijken naar en bestuderen & genieten van een van de mooiste ruïnes die we zagen: Timgad, het Romeinse Thamugadi (oost-Algerije, hemelsbreed ca. 160km ten zuiden van de kust).
Rond monumenten uit het verleden, zeker als ze indrukwekkend groot of hoog of mooi waren, werden verhalen verteld. Er lag een schat begraven, er woonden spoken, fabeldieren, monsters, djinns, mooie dames of de bewoners waren eens betoverd, vergiftigd of op een of andere manier akelig aan hun eind gekomen.
Het had heel wat voeten in de aarde, maar wij wilden per se de Romeinse ruïnes van Madauros (Madaura) bezoeken in het oosten van Algerije. De weg was moeilijk te vinden, maar een passerende herder wist raad. Met een bijna typisch mediterrane stelligheid zoals we die vaker tegenkwamen, beantwoordde hij onze vraag waar Mdaourouch – de moderne naam voor het Romeinse stadje – lag: "gewoon rechtdoor rijden!"Ook in dit geval bracht "gewoon rechtdoor" ons weer op de beoogde plek ....ruïnes, stenen, zuilen, Romeinse straten ..... verlaten .... op één bewoond huis na .... daar leek alleen een hond onze aanwezigheid te raden .... Hij begon vervaarlijk te blaffen en te grommen. Gelukkig hield hij het al snel voor gezien in die bloedhitte en ging hij weer in de schaduw van de enige boom liggen slapen.
In Oost-Algerije ligt, pakweg 250 kilometer landinwaarts van de Middellandse Zeekust, Tebessa (Theveste). Van de Romeinse en Byzantijnse stad zijn nog prachtresten te zien, maar ons ging het vooral om een vroegchristelijk bedevaartcomplex. Beneden het huidige straatniveau van Tebessa, omringd door de dagelijkse geluiden van mensen, ezels, auto’s én een stevig hek, ligt een andere wereld: een oase van stilte, letterlijk en figuurlijk afgeschermd van de alledaagse werkelijkheid. We gaan in deze metershoge ruïne zo'n 1600 jaar in tijd terug. Opgravingen, vondstonderzoek en eigentijdse teksten maken het mogelijk de geschiedenis van dit pelgrimsoord te reconstrueren. Niet met honderd procent zekerheid, wel naar alle waarschijnlijkheid!