Van alle archeologische vondsten behoren de mummies tot één van de meest indrukwekkende. Het zijn overblijfselen van mensen die in een bijna tijdloze staat bewaard zijn gebleven. Vanwege de goede staat waarin de mummies worden gevonden, kunnen ze veel vertellen over oude beschavingen.

Diepgaand onderzoek en een verfijnd proces

Het bestuderen van mummies vereist een diepgaand onderzoek waarin verschillende disciplines moeten samenwerken. Het archeologische onderzoek naar mummies begint vaak met een zoektocht naar locaties waar mogelijk mensen begraven zijn. Archeologen gebruiken moderne technologie, zoals geofysische scans en grondradar, om deze begraafplaatsen te identificeren zonder de grond fysiek te verstoren.

---

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

---

​​​​Zodra een graf is gelokaliseerd, worden de mummies met de grootst mogelijke precisie opgegraven. Dit verfijnde proces omvat het gebruik van fijne gereedschappen en borstels om de omringende grond zorgvuldig te verwijderen. Op deze manier loopt de mummie het minste risico om beschadigd te raken. Eventuele voorwerpen die bij de mummie worden gevonden zijn van onschatbare waarde voor archeologen om het leven van de overledene te kunnen reconstrueren. Als de mummie eenmaal is opgegraven, wordt via forensisch onderzoek de doodsoorzaak achterhaald.  

Hieronder hebben we vier bekende vondsten van mummies voor je op een rijtje gezet.

Toetanchamon

De ontdekking van de mummie van Toetanchamon in 1922 door de Britse archeoloog Howard Carter betekende een keerpunt in de geschiedenis van de Egyptische archeologie. De jonge farao, die slechts negen jaar oud was toen hij de troon besteeg, overleed plotseling rond 1323 v.Chr. Zijn tombe in de Vallei der Koningen bleek een heuse schatkamer te zijn. In de tombe van Toetanchamon lag namelijk een enorme hoeveelheid aan artefacten.

De mummie van Toetanchamon, die gouden dodenmasker droeg, lag in een met goud en edelstenen versierde sarcofaag. De mummie zelf onthulde belangrijke informatie over het leven en de gezondheid van de jonge farao. Zo werd bekend dat Toetanchamon een zeer gevarieerd dieet volgde, maar ook fysiek erg zwak was door generaties van inteelt binnen de faraonische familie. De ontdekking van Toetanchamons tombe was het begin van een wereldwijde fascinatie voor de beschaving van de oude Egyptenaren.

Ötzi

De ontdekking van Ötzi in 1991 in de Italiaanse Alpen was een archeologisch fenomeen dat de geschiedenis en het begrip van de bronstijd in Europa transformeerde. De “IJsmummie”, zoals Ötzi ook wel genoemd wordt, werd gevonden door twee Duitse toeristen in de Ötztaler Alpen op de grens tussen Italië en Oostenrijk. Ötzi leefde ongeveer 5.300 jaar geleden. Zijn lichaam is goed bewaard gebleven vanwege het koude klimaat op zijn begraafplaats.

Het onderzoek naar Ötzi bracht ongekende details aan het licht over het leven van deze oude jager en herder. Onderzoek naar zijn lichaam onthulde sporen van tatoeages, meerdere parasieten en zelfs de aanwezigheid van onverteerd voedsel in zijn maag, wat archeologen hielp begrijpen wat Ötzi kort voor zijn dood had gegeten. Zijn levensstijl, kleding en uitrusting, hebben gezorgd voor waardevolle informatie over de samenleving uit die tijd.
 

Tarim-mummies

De ontdekking van de Tarim-mummies in het afgelegen Tarimbekken in het westen van China, is een fascinerend archeologisch raadsel dat de geschiedenis en migratiepatronen van oude beschavingen heeft verrijkt. Tussen 1987 en 2005 werden honderden mummies uit verschillende tijdperken ontdekt, waarvan sommige meer dan 4.000 jaar oud. Wat deze vondst opmerkelijk maakt, is het feit dat sommige mummies een niet-Oost-Aziatisch uiterlijk hebben. Deze mummies hadden blond haar en andere Europese trekken. Daarnaast zijn er ook mummies van personen aangetroffen die uit het hedendaagse Iran en Siberië kwamen.

De Tarim-mummies werden gevonden in graven die uitstekend werden geconserveerd door de droge omstandigheden van de Taklamakan-woestijn. Deze ontdekking heeft geleid tot speculaties over vroege culturele uitwisselingen en migratiebewegingen tussen Centraal-Azië en Europa. De vondst van de mummies heeft ook inzicht gegeven in de culturele diversiteit in het westen van China 4.000 jaar geleden. De desolate landschappen van westelijk China waren ooit een ontmoetingspunt van diverse culturen uit alle windstreken van Azië.
 

Mummies van Guanajuato

In 1865 zijn in de Mexicaanse stad Guanajuato ruim 119 mummies gevonden. Deze opmerkelijke vondst werd gedaan toen lokale autoriteiten besloten tot het ruimen van oude graven. Wat de autoriteiten onverwacht ontdekten, waren mummies die op natuurlijke wijze gemummificeerd waren door de unieke bodemomstandigheden. De bodem bestaat hier uit een combinatie van klei en kalksteen.

De mummies van Guanajuato variëren in leeftijd en sociale status en zijn mogelijk gestorven tijdens een cholera-epidemie aan het begin van de negentiende eeuw. Ze werden gevonden met verschillende gezichtsuitdrukkingen die variëren van serene rust tot gefixeerde angst. Opmerkelijk is het lokale begrafenisgebruik waarbij de lichamen van de mensen die de kosten van het graf niet konden betalen, na een bepaalde periode weer werden opgegraven. Dit is vermoedelijk ook gebeurd met de mummies die werden gevonden bij Guanajuato. Deze vondst heeft niet alleen het unieke fenomeen van natuurlijke mummificatie blootgelegd, maar biedt ook een uniek historisch perspectief op de begrafeniscultuur van negentiende-eeuws Mexico.