Maritiem archeoloog Martijn Manders is sinds 15 juli 2022 bijzonder hoogleraar Underwater Archaeology and Maritime Cultural Heritage Management aan de Universiteit Leiden. Hij combineert zijn werkzaamheden aan de Faculteit Archeologie met die van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in Amersfoort, waar hij zich voornamelijk met onderwatererfgoed in een internationale context bezig houdt.

Tussen beleid en onderzoek

Manders (52) is al ruim 30 jaar actief in het vak van de maritieme archeologie. Begonnen in Alphen aan den Rijn bij de Afdeling Archeologie Onderwater (AAO), via het Nederlands Instituut voor Scheeps- en onderwater Archeologie (NISA) in Lelystad, werkt hij al geruime tijd in Amersfoort bij de RCE waar hij zich beweegt op het snijvlak van beleid en onderzoek. In 2010 heeft hij het maritieme programma van de Rijksdienst vormgegeven op het moment dat het beheer van het onderwater cultureel erfgoed ernstig tekort schoot. De werkzaamheden ten behoeve van het nationale en internationale maritieme erfgoed zijn begin 2022 opgenomen in de reguliere taken van de RCE. De maritieme archeologie en erfgoedbeheer hebben nu weer sterke posities binnen het Rijk.

Daarnaast is Manders in 2010 gestart met lesgeven aan de Universiteit Leiden. In 2017 behaalde hij daar ook zijn doctoraat over het onderwater cultureel erfgoedbeheer in de Westelijke Waddenzee.

Bedreiging en bescherming

Manders over zijn aanstelling: 'De wereld bestaat voor tweederde uit water. De grenzen tussen water en land hebben zich in het verleden nog wel eens verlegd, denk bijvoorbeeld aan de Nederlandse kustlijn. Wat in ieder geval vast staat is dat veel van onze geschiedenis zich op de bodem van de zeeën, meren en rivieren bevindt. Deze fysieke overblijfselen kunnen ons vertellen over wie we zijn.'

'In mijn nieuwe positie als hoogleraar in de maritieme archeologie en het onderwater cultureel erfgoedbeheer aan de Universiteit Leiden zal ik mij bezig houden met het onderzoek én de bescherming van dit rijke, interessante en uitgebreide erfgoed. Het wordt sterk bedreigd en zonder extra aandacht dreigen delen ongezien verloren te gaan. Met het opleiden van studenten aan de Universiteit zorgen we voor een toekomst in maritiem en onderwater cultureel erfgoedbeheer.'

Een fascinerend thema

Prof.dr. Jan Kolen, decaan van de Faculteit Archeologie, ziet de faculteit met het hoogleraarschap van Manders een belangrijke stap maken: 'Wij zijn er trots op Martijn Manders te benoemen tot hoogleraar Underwater Archaeology and Maritime Cultural Heritage Management. Onderwater-archeologie is een snel groeiend onderdeel van archeologisch onderzoek, dat niet alleen aandacht van het brede publiek trekt, maar nu ook stevig is ingebed in erfgoedmanagement en interdisciplinair onderzoek en onderwijsprogramma's op onze faculteit. Het is een fascinerend thema voor een nieuwe generatie studenten die hun nieuwsgierigheid naar het verleden willen verbinden met nieuwe carrièremogelijkheden.'

Boegbeeld

Al jarenlang is Martijn Manders een boegbeeld van de Nederlandse en internationale maritieme archeologie. Hij heeft verschillende landen en grote instituten geadviseerd in het beheer en onderzoek en is tevens bestuurslid van het gerenommeerde ICOMOS-ICUCH (International Committee on Underwater Cultural Heritage). Daarnaast is hij een graag geziene gast in populaire tv- en radio programma’s waarin hij op boeiende wijze de waarde van het rijke erfgoed onderwater presenteert.