In de Zuid-Kazachse regio Zhambyl zijn meer dan honderd rotstekeningen ontdekt uit de brons- en vroege ijzertijd. De vondst werd gedaan door vrijwilligers van een landelijke opruim- en schoonmaakactie ter verbetering van het milieu. De rotstekeningen zijn volgens experts meer dan 4.000 jaar oud en beelden scènes af uit het dagelijks leven van de prehistorische mensen in de regio.

Tekst: Thomas van Roijen

Meer dan honderd rotstekeningen

De vrijwilligers ontdekten de rotsgravures bij het dorpje Aktogay aan de voet van het Karataugebergte en namen na hun ontdekking snel contact op met archeologen. Bij een inventarisatie stelden deze experts vervolgens vast dat de rotswand (van ongeveer 25 meter lang en 2 meter hoog) bedekt was met meer dan honderd prehistorische rotstekeningen uit de brons- en ijzertijd. De afbeeldingen laten o.a. jachtscènes en verschillende dieren zoals schapen, kamelen en argali zien.  

Voor een exactere datering van de rotstekeningen, die voorlopig op meer dan 4.000 jaar oud wordt geschat, is verder onderzoek in gang gezet. De vondst van zo veel rotstekeningen op één plek is zeldzaam voor Zhambyl. Elders in het land en in de Karatau zijn wel vaker prehistorische rotstekeningen gevonden. Kazachstan kent in totaal 48 locaties waar rotstekeningen zijn gevonden, met de vroegste exemplaren van meer dan 7.000 jaar geleden.

De afbeeldingen laten o.a. jachtscènes en verschillende dieren zoals schapen, kamelen en argali zien

Department of Internal Policy of the Akimat of the Zhambyl Region.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

Archeologie in Karatau en Kazachstan

Omdat de tekeningen over zo’n lange periode in de prehistorie voorkwamen, laten ze dan ook de veranderingen door de tijd heen zien uit verschillende culturen. Zo tonen de vroegste rotstekeningen scènes uit het leven van jager-verzamelaars en beelden latere rotstekeningen zaken af uit de nomadische herdersamenlevingen, waar de stepperegio van Centraal-Azië om bekendstaat.

Het Karataugebergte, dat zich over 420 kilometer uitstrekt over Oezbekistan en Kazachstan, wordt sinds zeker de vroege steentijd door mensen bewoond. Het gebergte kent een rijke archeologische geschiedenis en bevat tientallen locaties waar soms duizenden prehistorische rotstekingen tegelijk zijn gevonden. Zo omvatten de rotstekeningen van Arpa-Uzen aan de oostkant van de Karatau meer dan 3.500 exemplaren. Naast jachtscènes beelden de rotstekeningen in het gebergte uit hoe dieren worden gedomesticeerd en geofferd.

Onderzoek naar de rotstekeningen van Zhambyl en in de rest van de Karatau, kan dus een hoop vertellen over de gewoonten, leefwijze en wereldbeelden in prehistorisch Centraal-Azië.