Ten zuiden van de Kazachse hoofdstad Astana hebben archeologen een getrapte piramide opgegraven van maar liefst 3.400 jaar oud. Volgens de archeologen gaat het om een mausoleum van een heerser uit de late bronstijd. Naast graftombe diende de piramide ook als een heilige plaats voor religieuze ceremonies.

Tekst: Thomas van Roijen

Mausoleum uit de bronstijd

Het mausoleum komt uit de Begazy-Dandybajcultuur, die haar bloei aan het eind van de bronstijd (3.000 – 800 v.Chr.) doormaakte. Deze cultuur bevond zich in Centraal-Azië en de dragers ervan leefden vanwege hun oorsprong als herders zowel een nomadisch als sedentair bestaan. Het enorme gebied waarin de cultuur opkwam is tot op heden rijk aan uitgestrekte steppes die geschikt zijn voor het houden van vee en mijnen van uiteenlopende mineralen. De welvaart die hier uit voortvloeide was terug te zien in de uitbundige graven waarin de leiders van de Begazy-Dandybajcultuur werden begraven.

Dat het omvangrijke mausoleum op een dorre steppe is gebouwd, wijst er volgens de archeologen bovendien op dat deze beschaving een rijke spirituele cultuur kende. De grote stenen waarmee de tombe is gebouwd, moesten waarschijnlijk van ver vervoerd worden, wat een zware onderneming was. De archeologen gaan er dan ook vanuit dat het om een belangrijk bouwwerk gaat, waar een hoop moeite voor werd gedaan.

Volgens archeologen werden  maan- en zonnewendes bij de verschillende tombes in het gebied bijgehouden en gevierd

Kaiyr, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

Kazachse Vallei der Koningen

In de vallei van de Taldı rivier (in Centraal Kazachstan) waar de vondst is gedaan, zijn de afgelopen jaren meerdere van dit soort piramidemausoleums gevonden. De onderzoekers vergelijken de regio daarom met de Egyptische Vallei der Koningen, waar de farao’s werden begraven. In de vallei is eerder ook een nederzetting uit de bronstijd gevonden, die volgens historische bronnen Kent werd genoemd. Kent was een belangrijk religieus centrum dat eveneens uit de Begazy-Dandybajcultuur stamde.

In de religie van de Begazy-Dandybajcultuur gaf men vermoedelijk een speciale betekenis aan de stand van de zon en de maan door het jaar heen. Volgens archeologen werden namelijk de maan- en zonnewendes bij de verschillende tombes in het gebied bijgehouden en gevierd. Zo ook bij de recent gevonden piramide.