Al jarenlang is het een raadsel waar de Romeinse nederzetting Ad Duodecimum heeft gelegen. Het staat afgebeeld op de oude Romeinse Peutingerkaart en wordt vermeld in de historiae van de Romeinse geschiedschrijver Tacitus, maar toch was het onduidelijk waar de nederzetting nou precies lag. Archeologen denken de locatie nu eindelijk gevonden te hebben.

“In 2015 begonnen we opeens gekke dingen te vinden. Er kwam toen een melding dat er een Romeinse muur was gevonden. Dat was een kade of een gebouw. Misschien een fort of een tempel” liet archeoloog Nils Kerkhoven weten aan Omroep Gelderland. Hij leidde het archeologisch onderzoek bij de Gelderse plaatsjes Dreumel en Alphen aan de Maas, dat werd opgezet naar aanleiding van de vondsten.

Ad Duodecimum en de Peutingerkaart

Ad Duodecimum betekent letterlijk vertaald: bij de twaalfde. Deskundigen denken dat deze naam een afstandsaanduiding is: de twaalfde mijlpaal. Op de Peutingerkaart is te zien hoe Ad Duodecimum ongeveer 40 kilometer verwijderd lag van Nijmegen in de Romeinse provincie Neder-Germanië. De Peutingerkaart is echter bedoeld als reiskaart en is niet geografisch-getrouw. Het is meer een schematisch overzicht van het Romeinse Rijk met daarop afstanden tussen de steden genoteerd. Niet gedetailleerd genoeg om een verloren nederzetting terug te vinden dus.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!

Alleen de Romeinen bouwden met steen

Een sterke aanwijzing dat het hier inderdaad Ad Duodecimum betreft, is het feit dat de vondst klopt qua afstanden met wat er op de Peutingerkaart vermeld staat. Bovendien bestaat een groot deel van de vondst uit bouwstenen. “Alleen de Romeinen bouwden in de eerste eeuwen van onze jaartelling met steen. En dat deden ze niet zomaar. Dat deden ze alleen voor een serieuze nederzetting, zeg maar een stad. Het is natuurlijk een megaontdekking, maar de meningen zijn nog verdeeld en we moeten verder onderzoeken. Toch durf ik met zoveel vondsten op deze plek en de afstanden op de Peutingerkaart die kloppen wel een voorschot te nemen.” aldus Kerkhoven.

Eerdere vondsten aan de Maas

In 2017 werden er in het gebied bij de Maas al resten gevonden van een Romeinse brug over de Maas. Ook is er een schepenkerkhof gevonden met schepen uit de Romeinse tijd, vroege en late middeleeuwen. Toen werd al vermoed dat Ad Duodecimum gevonden was. Nu is dat dus volgens Kerkhoven en zijn team vrijwel zeker. Kerkhoven: “We hebben hier zoveel Romeinse vondsten gedaan. Dit is een schot in de roos.”

Bronnen: Gelderlander, Omroep Gelderland.