Richard the Lionhearted tijdens een charge tegen een Saraceen. Uit een 13de eeuws manuscript.
Publieke domein.
Slagveld waar Richard Leeuwenhart de moslims versloeg gevonden
De precieze locatie waar het leger van Richard I ‘Leeuwenhart’ van Engeland het leger van Saladin heeft verslagen, is zeer waarschijnlijk gevonden door Israëlische archeoloog Rafael Lewis. De Slag bij Arsoef vond plaats in 1191 en was onderdeel van de Derde Kruistocht (1189-1192). Richard won de slag, maar niet de oorlog. De Derde Kruistocht zou uiteindelijk een mislukking blijken.
Veldslag in kaart brengen
Geschiedkundigen wisten dat de slag bij Arsoef ergens ten noorden van het huidige Tel Aviv plaats heeft moeten vinden. Niemand wist echter de precieze locatie. Daarom begon Lewis met zijn archiefonderzoek. Hij bestudeerde verschillende oude teksten, luchtfoto’s, historische kaarten en nog vele andere soorten bronnen. Aan de hand van alle bronnen probeerde hij in kaart te brengen hoe het landschap van het slagveld er uit heeft moeten zien. Na zijn studie kreeg Lewis een vermoeden waar het slagveld precies plaats heeft moeten vinden. Vervolgens deed hij zelf met een metaaldetector bij de hand onderzoek in het gebied.
Metaaldetector-vondsten
Lewis heeft nog slechts een klein gedeelte van het terrein af kunnen speuren met zijn metaaldetector. Zijn beperkte onderzoek leverde echter al verschillende pijlpunten, delen van een paardentuig en een ijzeren plaat op (mogelijk onderdeel van een helm). Ook vond hij een hoefnagel (een spijker waarmee een hoefijzer vastgemaakt wordt) in de vorm van een F-sleutel. Deze werden in de 12de en 13de eeuw in Engeland en Frankrijk gebruikt. Lewis nuanceert in het verslag van zijn onderzoek dat deze voorwerpen niet per se afkomstig hoeven zijn van de veldslag. Vroeger lag het gebied langs een drukbegaande weg. Vooral de hoefnagel kan daarom op een ander tijdstip door een reiziger achtergelaten zijn. Een combinatie van aanwijzingen zorgt ervoor dat de pijlpunten en de ijzeren plaat met meer zekerheid aan de Slag bij Arsoef gelinkt kunnen worden. De ijzeren plaat en het soort pijlpunten dat gevonden is, matcht met het soort strijd dat Richard en Saladin voerden. Verder heeft Lewis gebaseerd op historisch, kartografisch en geologisch onderzoek, kunnen reconstrueren waar vroeger het bos van Arsoef heeft gelegen. We weten dat het bos - dat overigens vandaag de dag niet meer bestaat - een belangrijke rol heeft gespeeld tijdens de slag. Uitgaande van de maximale afstand die een pijl kan afleggen, komen we precies uit bij de rand van dit bos.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!
Aanleiding voor de Derde Kruistocht
De aanleiding voor de Derde Kruistocht was het mislukken van de Tweede Kruistocht (1145-1159) en de val van Jeruzalem in 1187. Sultan en generaal Salah ad-Din Yoessoef bin Ajjoeb, in het westen beter bekend als Saladin, had in 1181 de sultanaten van Syrië en Egypte onder zijn heerschappij verenigd. Ook lijfde hij verschillende kleinere moslimstaatjes in bij zijn rijk. Doordat de regio herenigd was onder zijn gezag kon hij een geslaagde aanval inzetten tegen het Koninkrijk Jeruzalem, dat in 1099 na de Eerste Kruistocht was gesticht door Godfried van Bouillon.
De slag bij Arsoef
Richard Leeuwenhart was op een missie om Jeruzalem te herroveren. In 1191 nam hij Acre in, het huidige Akko. Daarna trok hij zuidwaarts richting Jaffa. Hij wilde de havenstad veroveren om een toevoer van voorzieningen en eventuele versterking via zee veilig te stellen. Na Jaffa zou hij Jeruzalem kunnen beleggen. Tijdens zijn tocht richting Jaffa werd zijn leger constant geteisterd door aanvallen van Saladins leger. Richard bleef doormarcheren zonder een tegenaanval uit te voeren. Mogelijk wilde hij daarmee een grote aanval van Saladins leger uitlokken. Richards achterhoede, voornamelijk bestaande uit zware cavalerie, kreeg het grootste deel van deze aanvallen te verduren. De achterhoede leed zware verliezen en kon uiteindelijk niet de verleiding weerstaan om Saladin aan te vallen. Richard zag de cavaleriecharge en besloot dan maar met zijn hele leger in de aanval te gaan. Saladins leger werd verrast en overweldigd. Richard had de slag gewonnen. Omdat hij bang was dat Saladin hinderlagen in het achterland had opgezet, durfde hij het vluchtende leger niet te achtervolgen, waardoor de moslims zich konden hergroeperen.
Einde Derde Kruistocht
Richard zou uiteindelijk Jaffa innemen, maar hij zou het niet meer aandurven Jeruzalem aan te vallen. Na de Slag bij Jaffa in 1192 was er nog steeds geen duidelijke winnaar van de oorlog. Richard en Saladin kwamen daarom het Verdrag van Jaffa overeen. De moslims zouden de controle over Jeruzalem behouden, maar ongewapende christenen mochten als pelgrims wel de stad bezoeken. Ook zou het kustgebied van Beiroet tot Jaffa onder christelijk bewind blijven.
Bronnen: Academia, Britannica, LiveScience.
Wil je op de hoogte blijven van de meest interessante archeologische ontdekkingen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, en volg ons op Facebook, dan mis je niks!
