Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden kan een prehistorisch zwaard aan de collectie toevoegen. Het 3500 oude zwaard van Ommerschans is volgens het museum een icoon voor de Nederlandse bronstijd.
Het zwaard van Ommerschans hoort bij een serie van zes bronzen reuzenzwaarden uit de bronstijd en verspreid in Frankrijk, Engeland en Nederland zijn opgegraven. De zes zwaarden zijn sierzwaarden. Ze zijn niet geslepen en ook te groot en te zwaar om daadwerkelijk als wapen te gebruiken. Waarschijnlijk zijn de zwaarden gebruikt als ceremoniële zwaarden, die misschien zelfs een religieuze functie hadden.

Zes identieke zwaarden uit de bronstijd

De zes zwaarden zijn bijna identiek en waarschijnlijk door dezelfde bronsgieter gemaakt. Dat de zwaarden verspreid over Europa zijn teruggevonden, toont aan dat er in die tijd al veel handelscontact was binnen Europa. Het zwaard van Ommerschans werd tussen 1894 en 1900 gevonden op een landgoed in Overijssel. Het bleef in particulier bezit en ging op die manier naar Duitsland. Al sinds 1927 probeerde het Rijksmuseum van Oudheden het zwaard van Ommerschans te kopen. Op 5 juli 2017 lukte dat eindelijk, bij veilinghuis Christies.

'Aankoop van de eeuw'

Daarmee is het zwaard van Ommerschans volgens het museum 'de aankoop van de eeuw', waarvoor 'superlatieven tekort komen'. Van de zes zwaarden is het zwaard van Ommerschans het meest gave exemplaar. Omdat het zwaard werd gevonden met tien kleine gebruiksvoorwerpen, is het ook wetenschappelijk het meest interessante exemplaar uit de groep van zes zwaarden.

Het museum legde 550.000 euro neer. Een bedrag dat werd verzameld met de steun van sponsoren en fondsen. Sinds 2005 heeft het Rijksmuseum van Oudheden al een ander zwaard uit de serie in de collectie: het zwaard van Jutphaas. Andere zwaarden liggen in het British Museum en het Norwich Castle Museum. Die laatste werd in 2014 geïdentificeerd, nadat het zwaard lang was gebruikt als deurstopper.

Het zwaard van Ommerschans wordt eerst tentoongesteld in de Tempelzaal van het Rijksmuseum. In 2018 krijgt het zwaard een plek in een tentoonstelling met alle topaanwinsten uit de geschiedenis van het museum. Daarna krijgt het zwaard een plek in de tentoonstelling Archeologie van Nederland. Meer weten? Op de site van het Rijksmuseum van Oudheden vind je meer over het zwaard van Ommerschans. 

Foto: Rijksmuseum van Oudheden