Onlangs is het oudste, Chinese kunstwerk tot zover ontdekt: een klein beeldje van een vogel, gesneden uit verbrand bot en niet groter dan een muntje van 50 eurocent.

Herkomst van het vogelbeeldje

Het vogelbeeldje werd gevonden in Lingjing in de provincie Henan in China. Het snijwerk, zo’n 2 centimeter lang bij 1 centimeter hoog, stamt uit de Paleolithische periode (13.800 - 13.000 AD). Dit hebben de archeologen geconstateerd aan de hand van scans en koolstofdatering van andere opgedane, verbrande vondsten uit dezelfde grond als waar het vogelbeeldje was opgegraven.

Ouderdom van dierenbeeldjes uit China

Je kan je afvragen waarom dit dierenbeeldje nu juist zo belangrijk is. In Duitsland zijn er immers nog veel oudere dierenbeeldjes gevonden in het Zwabische Juragebergte van zo’n 40.000 jaar terug, toch? Dat klopt, maar dat was in Duitsland. “Deze ontdekking is belangrijk omdat in dat deel van de wereld weinig bekend is over de oorsprong van driedimensionale afbeeldingen”, vertelt Francesco d'Errico, onderzoeksdirecteur van het Franse Nationale Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek te Bordeaux, aan de Volkskrant. Tot nu toe dateerde de vroegste dierensculptuur in Oost-Azië uit rond 3000 voor Christus.

Artistieke vrijheid

De Lingjing-vogel is veel kleiner dan de Zwabische Jura-figuren en de weergave van de vogel die op een voetstuk staat, is uniek in de Paleolithische kunst. Volgens onderzoekers duidt dit op een geheel eigen artistieke traditie, los van andere oude stijlen in Europa of Siberië. "Als je het onder de microscoop bekijkt, zie je echt dat het [gemaakt is door] een kunstenaar", vertelt d'Errico aan The Guardian. Dat blijkt niet alleen uit het minuscule detail van het snijwerk, maar ook uit de door de maker gekozen vorm, vertelt hij: "Als je naar de staart kijkt, zie je dat deze te groot is, en de reden daarvoor is dat hij [anders] niet op de sokkel zou kunnen blijven staan, ​​maar naar voren zou vallen op zijn kop." In plaats daarvan is het beeldje dus mooi uitgebalanceerd en staat het rechtop op een vlakke ondergrond. "Het is erg klein, maar in feite is het vrij verfijnd."

Verder is het opvallend dat het beeldje is gemaakt uit verbrand bot, maar d’Errico vermoedt dat dit bewust is gedaan. “Verbrande fragmenten die samen met het vogelbeeldje werden gevonden, hebben dezelfde donkerbruine kleur. We denken dat het bot is verhit om een hard, donker materiaal te krijgen. Om esthetische redenen’, aldus d’Errico.

Functie van het beeldje blijft een mysterie

Hoewel de precieze betekenis en functie ervan niet volledig bekend is, geeft de vorm van het beeldje volgens d’Errico enkele aanwijzingen. Zo is het vrijwel zeker te klein om een ​​persoonlijk ornament te zijn of om tentoongesteld te worden, zegt hij. “Het ziet eruit als een object dat je in een tas zou kunnen dragen, misschien met andere objecten. Misschien gebruikte een sjamaan al deze objecten wel [door ze naar beneden te gooien] om de toekomst mee te voorspellen. Dus misschien waren er nog andere kleine dierenbeeldjes die door dezelfde persoon waren gesneden.”

De bevindingen en bijbehorende afbeelding zijn gepubliceerd in het tijdschrift Plos One.