Het gevonden handvat van een Vikingzwaard
Archeologisch Museum van de Universiteit van Stavanger (UiS)
Noorse metaaldetectoramateurs vinden zeldzaam zwaard uit de Vikingtijd
Twee metaaldetectoramateurs hebben de resten van een zeldzaam zwaard uit de Vikingtijd (ca. 800-1050 n.Chr.) gevonden in de buurt van Stavanger, aan de zuidwestkust van Noorwegen. Bijzonder aan dit wapen is, dat het rijkelijk versierd is met goud en zilver. Van de 3.000 Vikingzwaarden die in Noorwegen zijn gevonden, hebben slechts 20 exemplaren dit soort decoraties. Dit wapen lag vlak bij het graf van de ‘Koningin van Gausel’, een van de rijkste archeologische vindplaatsen uit het Vikingtijdperk.
Het gevonden zwaard is ongeveer 1.200 jaar oud en bestaat uit twee losse delen. In 2021 stuitte een metaaldetectorhobbyist op een vreemd gevormd stuk metaal bij een boerderij in Gausel, een buitenwijk van Stavanger. Hij meldde zijn vondst daarop bij het plaatselijke archeologisch museum, maar daar wisten ze in eerste instantie niet precies wat dit voorwerp was. Afgelopen lente werd dit mysterie uiteindelijk opgelost, toen een vriend van de vinder (eveneens een amateurarcheoloog) hetzelfde terrein met een metaaldetector afspeurde en een tweede stuk metaal vond. Beide delen pasten precies in elkaar en bleken samen het handvat van een zwaard te vormen.
Wat is er gevonden?
Hoewel de kling van het zwaard nog ontbreekt, leverde het handvat archeologen al een hoop informatie op. Dit handvat is namelijk uitgebreid versierd met zilveren en vergulde elementen, met daarop gravures met geometrische patronen. Daarnaast zijn beide uiteinden van de pareerstang gevormd als dierenkoppen, maar van welke dieren precies hebben de archeologen nog niet kunnen vaststellen.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Het komt niet vaak voor dat er zulke royaal versierde wapens uit de Vikingtijd worden gevonden, zo laat archeoloog Zanette Glørstad weten in een persbericht. “De techniek is hier van een zeer hoge kwaliteit. Zowel de uitgebreide en ingewikkelde decoraties als de bijzondere vorm van de pareerstang maken dit een werkelijk unieke vondst”, aldus Glørstad.
Geïmporteerd uit het Frankische Rijk?
Er zijn verschillende zwaarden met soortgelijke profielen in West- en Oost-Europa gevonden, maar in Noorwegen wordt dit type zwaard maar zelden opgegraven. Archeologen vermoeden daarom dat het gevonden zwaard van elders is geïmporteerd, waarschijnlijk uit Engeland of het Frankische Rijk. Aan wie het wapen toebehoorde is nog onduidelijk, maar onderzoekers gaan ervan uit dat het iemand met een hoge status moet zijn geweest. “We kunnen slechts gissen aan wie het toebehoorde. Maar aangezien het een indrukwekkend en uitgebreid versierd zwaard was, moet het iemand zijn geweest die de middelen bezat om zo’n duur wapen aan te schaffen en die zijn hoge status duidelijk wilde uitdragen,” vertelt Glørstad aan Live Science.
Een van de pareerstangen, met een dierenkop aan het uiteinde
Archeologisch Museum van de Universiteit van Stavanger (UiS)
De ‘Koningin van Gausel’
Het is niet de eerste keer dat er bij Gausel bijzondere archeologische ontdekkingen werden gedaan. In 1883 stuitte men hier men namelijk op het graf van een vrouw uit de Vikingtijd, met een buitengewoon grote hoeveelheid grafgiften. Archeologen groeven hier meer dan 40 kostbaarheden op, waaronder bronzen en zilveren gespen, een zilveren armband, ringen, messen, een paardenbit, parels en delen van een reliekhouder. Men ging er destijds van uit dat het hier de laatste rustplaats van een ‘Vikingkoningin’ betrof, waardoor het graf tegenwoordig als dat van de ‘Koningin van Gausel’ bekendstaat. Het is vandaag de dag nog steeds een van de meest een van de meest uitgebreide graven uit het Vikingtijdperk dat ooit gevonden is.
Naar het museum
De vinders hebben de restanten van het zwaard inmiddels overgedragen aan het Archeologisch Museum van de Universiteit van Stavanger. Zodra de restauratie van het wapen voltooid is, zal het in het museum tentoon worden gesteld.
Bronnen: Universiteit van Stavanger, Live Science, Heritage Daily
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
