Volgens een recent onderzoek heeft de hersencapaciteit van mensachtigen pakweg 1,8 miljoen jaar geleden een sterke groei gekend vanwege de innovatie van het koken van voedsel. Het zou tevens de reden zijn dat de mensheid sindsdien verder is geëvolueerd dan de primaten.

“Wat ons echt mens heeft gemaakt is niet alleen het kunnen maken van vuur, maar het vuur gebruiken om te koken,” aldus Suzana Herculano-Houzel, medeauteur van het onderzoek en wetenschapper aan het Institute of Biomedical Sciences aan de universiteit van Rio de Janeiro in Brazilië.

Hersenmassa

Herculano-Houzel en haar collega Karina Fonseca-Azevedo analyseerden eerst de hoeveelheid voedsel die primaten nodig hebben om hun lichaam en hersenen te onderhouden. Hersenmassa heeft meer calorieën nodig dan overige lichaamsmassa, waardoor veel primaten zoals de gorilla nooit genoeg zouden kunnen eten om zowel hun enorme lichaam als hun hersenen verder te ontwikkelen.

Mensen konden dat ook niet. Echter, mensachtigen maakten in het evolutieproces een keuze voor het groeien van de herseninhoud in plaats van lichaammassa. Dit wordt ook wel encephalization genoemd. Volgens het team is die ontwikkeling tot stand gekomen omdat de Homo erectus, volgens velen de eerste moderne mensensoort, voedsel begon te koken.

Betere verwerking

Reden voor dit argument is dat gekookt voedsel voor 100% door het lichaam wordt verwerkt, terwijl dat bij de voedingsstoffen van rauw voedsel maar voor 30% tot 40% is. Bovendien worden vezels zachter door koken, waardoor het kauw- en verteerproces sneller verloopt. Zo was de prehistorische mens veel minder tijd kwijt aan het zoeken en eten van voedsel. Koken gaf de moderne mens dus niet alleen de voedingswaarde om zijn hersenen verder te ontwikkelen, maar ook meer tijd om zijn hersenen te gebruiken.

Toch wordt vandaag de dag rauw voedsel door sommigen gezien als gezond. Verhit voedsel zou op een bepaalde hitte namelijk natuurlijke enzymen die we nodig hebben, vernietigen. Aan de andere kant helpt rauw voedsel je afvallen. Herculano-Houzel zegt echter dat een balans tussen de twee het beste is. Te veel rauw voedsel kost ons lichaam teveel tijd en energie om te verwerken, terwijl te veel voedsel met een hoge caloriewaarde voor gezondheidsproblemen kan zorgen.

Verder evolueren

Volgens John Durant, auteur van de blog Hunter-Gatherer.com, is het menselijke lichaam nog niet aangepast aan zoveel suikers en verwerkt eten. “Daarom zien we zoveel grote gezondheidsproblemen,” aldus Durant. “De moderne mens is veel langer een jager-verzamelaar geweest dan iets anders. We zijn het dus veel meer gewend om te eten als onze voorvaderen.”

Herculano-Houzel ziet dus meerdere wegen die de mensheid kan betreden. Voedsel zoals in de prehistorie werd gegeten voorkomt gezondheidsproblemen, terwijl gekookt voedsel voor onze evolutie heeft gezorgd. Het menselijke brein heeft dus “misschien nog niet zijn piek bereikt”.

Het verslag van het onderzoek staat gepubliceerd in het wetenschapsjournaal Proceedings of the National Academy of Sciences.

Bron: National Geographic