De potscherven met de inscripties
J. Dye, Austrian Academy of Sciences, Antiquity Publications Ltd.
Inscriptie werpt licht op de geschiedenis van het alfabet
Potscherven met inscripties bevatten mogelijk het een na oudste voorbeeld van een alfabet. De potscherven zijn in 2018 gevonden bij Lachis in Israël. Gedateerd uit de 15e eeuw v.Chr. is deze inscriptie het oudst gevonden alfabet uit dit gebied. Bovendien vormt dit alfabet wellicht het missende puzzelstukje in de geschiedenis van het alfabet.
Missende puzzelstukje
Het oudst ontdekte alfabet is gevonden in Egypte en dateert uit de 12e dynastie (1981-1802 v.Chr.). Het voorheen een na oudste alfabet is uit ongeveer 1300 v.Chr. Dat werd gevonden in de Levant, een gebied waarin het huidige Israël valt. De inscriptie die nu in Israël gevonden is, dateert uit de 15e eeuw v.Chr. Dat valt er dus middenin en is daarmee het missende puzzelstukje in de geschiedenis van het alfabet. Bovendien biedt dit puzzelstukje potentieel antwoorden op hoe het oudste alfabet van Egypte in de Levant terecht is gekomen.
Gerst
De potscherven zijn in 2018 gevonden bij een fort uit de oudheid dichtbij Lachis in Israël. Bij de potstukjes met de inscripties vond men ook resten van gerst. Middels radiokoolstofdatering bleek dat het gerst uit ongeveer 1450 v.Chr. komt. Hierdoor denken de onderzoekers dat de potscherven ook uit die tijd komen. Maar dat is niet met zekerheid te zeggen. De pot kan namelijk ouder zijn dan de gerst die erbij gevonden is. Toch geeft het een indicatie uit welke periode de inscriptie afkomstig zou kunnen zijn. En die periode valt precies tussen de al bekende oudste alfabetten.
ARCHEOLOGIE ONLINE IS VAN DE MAKERS VAN ARCHEOLOGIE MAGAZINE, MEER WETEN OVER DIT PRACHTIGE MAGAZINE? KLIK HIER!
De Hyksos
Maar hoe kwam het alfabet van Egypte in de Levant terecht? De onderzoekers denken dat het alfabet door de Hyksos is overgebracht. De Hyksos waren een groep herders uit West-Azië, voornamelijk uit de Levant. Op een bepaald moment in de middenbronstijd hebben zij een machtsgreep gedaan in Egypte. Hierdoor kregen zij zowel het noorden van Egypte als de Levant in handen. De Hyksos stichtten de 15e koninklijke dynastie (1630-1523 v.Chr.). Dit was slechts tijdelijk, een eeuw later namen de Egyptenaren het gebied weer over. Tijdens de heerschap van de Hyksos over de Nijldelta, zou het alfabet van Egypte naar de Levant zijn overgewaaid.
Wat staat er?
De inscripties zijn letters uit het vroege Semitische alfabet, dat tijdelijk werd gebruikt op het Arabische schiereiland. Het eerste woord heeft de letters ayin, bet en dalet. Het tweede woord bestaat uit nun, pe en tav. Deze letters worden ook nog in het huidige Hebreeuws gebruikt, maar dan met andere symbolen. De letters van de potscherven zijn namelijk in hiërogliefen uitgebeeld. Ayin wordt bijvoorbeeld uitgebeeld met een symbool van een oog.
De letters uit het eerste woord kunnen het woord ‘slaaf’ spellen, maar de onderzoekers trekken nog geen harde conclusies. De letters kunnen namelijk deel zijn van een langer woord. De letters die ‘slaaf’ spellen, komen bovendien ook in veel andere woorden voor.
