Nieuwe tekst van verloren Oudfries handschrift gevonden
Fryske Akademy-onderzoeker Han Nijdam heeft een tekst gevonden van het verloren Oud-Friese handschrift Codex Unia. Dit geschrift was voor het laatst in handen van de landhistorieschrijver Simon Abbes Gabbema (1628-1688), maar is na zijn dood verdwenen.
Delen Codex Unia
Van het bestaan van het handschrift weten we omdat er afschriften van gemaakt zijn door de geleerde Franciscus Junius (1589-1677) en omdat Gabbema zelf ook delen van de Codex Unia heeft overgeschreven. Nijdam vond een versie van de tekst ‘Over de koningen Karel en Redbad’ uit het Unia-handschrift in een exemplaar van de incunabel Freeska Landriucht dat in bezit is geweest van Gabbema zelf. In de marges had Gabbema een aantal tekstfragmenten uit andere Oud-Friese handschriften genoteerd. De tekst over Karel en Redbad in Gabbema’s exemplaar levert een meer complete Unia-versie op dan tot nu toe via het afschrift van Junius bekend was.
Het Fries van circa 1300-1350
“Codex Unia is zo belangrijk voor de studie van het Oud-Fries omdat de oude teksten uit dat handschrift het Westerlauwers Fries, dus het Fries uit de provincie Fryslân, van circa 1300-1350 weerspiegelen”, zegt Han Nijdam. “De andere rechtshandschriften uit Westerlauwers Friesland zijn van veel later, namelijk het eind van de vijftiende eeuw.”
Reconstructie
De afschriften van Franciscus Junius van Codex Unia werden in 2012 door onderzoeker Johanneke Sytsema in opdracht van de Fryske Akademy uitgegeven in de online Taaldatabank Frysk. Met de aanvulling uit de afschriften van Gabbema kunnen onderzokers de oorspronkelijke tekst nu nog beter reconstrueren. Han Nijdam heeft eerder dit jaar de tekst over Karel en Redbad ingesproken, deze zijn te beluisteren op de Vogala-app van mediëvist Frits van Oostrom. De versie van Freeska Landriucht van Gabbema is in zijn geheel te bekijken op de site Annotated Books Online.
Links
De gereconstrueerde Unia-tekst ‘Karel en Redbad’ volgens Simon Gabbema is te vinden in de Taaldatabank Frysk:
