Globalisering in de 9e eeuw
In 1998 vonden zeekomkommerduikers bij het Indonesische eiland Billiton het wrak van een negende eeuws Arabische dhow. De inhoud van het schip is meer dan tien jaar lang onderzocht door archeologen en historici. De belangrijkste conclusies: de wereld was in de negende eeuw een stuk kleiner dan historici dachten, de handelsvloten van de Abbasiden en de Chinezen kwamen namelijk overal. En: China produceerde al in de negende eeuw op industriële schaal handelsgoederen.
De dhow vervoerde een grote, kostbare lading - 60.000 stuks keramiek, een groot deel in serie geproduceerd, en een flink aantal zilveren en gouden sieraden en kunstvoorwerpen. Daarmee is bevestigd wat historici wel vermoedden, maar niet konden bewijzen: de Chinese Tang-dynastie exporteerde niet alleen over land, maar ook over zee. Er bestonden wel geschreven bronnen die verwezen naar grote Perzische handelsvloten, maar fysiek bewijs daarvan was nooit gevonden.
Misschien wel het beroemdste Chinese keramische exportproduct is blauw-wit porselein, geïnspireerd door Perzisch keramiek en gemaakt met kobalt afkomstig uit het huidige Irak. Historici gingen er vanuit dat de fabricatie daarvan pas in de 14e eeuw begon. Maar in het wrak van de dhow werden drie blauw-wit porseleinen borden gevonden. Van massa-productie lijkt nog geen sprake, maar de vondst bewijst wel dat Chinese keramisten al in de negende eeuw experimenteerden met kobaltblauw pigment.
De vondsten uit de dhow vormen de basis van een ambitieuze reizende tentoonstelling die de komende jaren musea zal aandoen in Azië, Australië, de Verenigde Staten, het Midden-Oosten en Europa. De tentoonstelling opent in Singapore.
Bron: New York Times