Thomas van Roijen
‘Barry het Boegbeeld’ blijkt toch geen boegbeeld. Zo blijkt na nader archeologisch onderzoek van een eeuwenoud houten beeld dat een jaar geleden voor Texel werd opgevist door garnalenvissers. Het bijzondere beeld, dat de naam Barry kreeg, werd gevonden tussen het wier in de netten van een garnalenkotter. De archeologen hebben achterhaald dat Barry afkomstig was van een zeventiende-eeuws oorlogsschip van de VOC en zich bevond op het middendek. Daar versierde het krijgersbeeld een trap en moest het vijanden angst in boezemen. Kijk maar eens in die priemende ogen.

Barry het beeld

Victor Ayal op zijn Twitterpagina @victorayal82.

Opgevist uit de Waddenzee

Toen Barry bovenwater kwam werd al snel duidelijk dat het om een unieke vondst ging. Het komt namelijk zelden voor dat een houten kunstwerk zo gaaf uit zee wordt gevist. Meestal hebben de beruchte paalwormen, de ‘termieten van de zee’ die vroeger scheepshout en dijkpalen stukvraten, wrakhout in een mum van tijd aangetast. Gelukkig heeft Barry lang onder het zand gelegen, waardoor de paalwormen en het zeewater weinig schade hebben kunnen aanrichten. 

Het beeld werd door Michiel Bartens, archeoloog van museum Kaap Skil op Texel, ter conservatie gevriesdroogd. Na vijf maanden in de vriezer te hebben gestaan, kwam er vijf liter water uit het beeld. Barry is hiermee iets gekrompen, maar ziet er verder hetzelfde uit als een jaar geleden.

Buste van Attis met een Phrygische muts

BnF Museum, publieke domein, via Wikimedia Commons.

Frygische muts

Wat weten we nog meer over het beeld? Ondanks dat er nog geen pigmentonderzoek is gedaan, wijzen verfresten uit dat het hoofd van het beeld met rood, geel, blauw en wit was beschilderd. Verder is het hoofddeksel dat Barry draagt een Frygische muts. Deze muts werd in het Romeinse Rijk gezien als een vrijheidssymbool, omdat het werd gedragen door vrijgelaten slaven en hun nakomelingen. Tijdens en na de Tachtigjarige Oorlog werd in de Republiek dezelfde vrijheidssymboliek toegekend aan de Frygische muts. Naast beangstigend waarschuwingsteken was Barry dus ook een beeld met een vrijheidsboodschap.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

Verder onderzoek, naar bijvoorbeeld de exacte leeftijd en herkomst van het beeld, laten nog even op zich wachten. Hiervoor moeten de jaarringen en de samenstelling van het hout nader onderzocht worden. Daarnaast wordt er naarstig gezocht naar een vitrine met de juiste temperatuur voor Barry. Hout vergaat namelijk snel, ook van zo’n gave vondst zoals de vierhonderd jaar oude krijger. Het beeld komt terecht in de Havenboet in Den Oever, waar het van 1 tot en met 4 september is te bewonderen tijdens de Flora & Visserijdagen.