Luchtfoto van de vindplaats
Universiteiten van Freiburg en Tübingen, KAO.
Droogte onthult 3.400 jaar oude stad bij rivier Tigris
Een team van Duitse en Koerdische archeologen heeft bij de Mosoeldam, de grootste stuwdam van Irak, de overblijfselen van een 4.300 jaar oude stad ontdekt. Vanwege extreme droogte kwam de stad boven water, waardoor archeologen verschillende gebouwen konden opgraven. Volgens de onderzoekers zijn dit mogelijk de overblijfselen van Zakhiku, een verloren stad uit het koninkrijk Mitanni (ca. 1500-1360 v.Chr.).
Opgravingen onder tijdsdruk
Irak, met name het zuidelijke deel, lijdt al maanden onder extreme droogte. Om te voorkomen dat oogsten zouden mislukken, werd veel water uit het stuwmeer achter de Mosoeldam in het noorden van Irak gebruikt om de gewassen te irrigeren. Dit stuwmeer werd in de jaren ’80 aangelegd, waardoor de overblijfselen van de oude stad onder water kwamen te staan. In 2013 werd de stad echter ‘herontdekt’ tijdens een lage waterstand, en in 2018 vonden er voor het eerst korte opgravingen plaats. Toen vonden archeologen de resten van een paleis.
Door de huidige droge periode konden archeologen in januari en februari 2022 verdere opgravingen doen en de stad uit de bronstijd (ca. 3300-1200 v.Chr.) beter in kaart brengen. Onderzoekers van de Universiteiten van Freiburg en Tübingen en de Koerdische Archeologie Organisatie zijn daarom zo snel mogelijk naar de regio gegaan om onderzoek te doen, voordat het stuwmeer weer onder water liep.
Overblijfselen van de stad
Binnen enkele dagen wisten de archeologen de eeuwenoude stad in kaart te brengen. Naast de overblijfselen van het paleis dat al in 2018 werd gevonden, ontdekten ze nu de resten van verschillende grote gebouwen. Zo vonden ze onder andere een fort met een muur en torens en een gebouw van meerdere verdiepingen dat waarschijnlijk als opslagplaats werd gebruikt. Dit pakhuis is een van de belangrijkste ontdekkingen, zo verklaren de onderzoekers. Deze vondst laat namelijk zien dat hier waarschijnlijk enorme hoeveelheden goederen werden opgeslagen, mogelijk afkomstig van alle delen van de regio. De archeologen denken dat deze vondst erop wijst dat de stad een belangrijk centrum was in het Mitannirijk.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Archeologen voeren opgravingen uit bij het mogelijke magazijn
Universiteiten van Tübingen en Freiburg, KAO.
Het onderzoeksteam was blij verrast over de goed bewaarde staat van de ontdekte muren, die in sommige gevallen enkele meters hoog waren. Deze waren namelijk gemaakt van zongedroogde, lemen bakstenen die meer dan veertig jaar onder water hadden gestaan. Dat deze zo goed bewaard zijn gebleven is ironisch genoeg te danken aan een aardbeving die de stad verwoeste rond 1350 v.Chr. Hierbij raakten de gebouwen namelijk bedolven onder een laag puin, afkomstig van hogere, ingestorte muren.
De ontdekte gebouwen worden opgemeten
Universiteiten van Tübingen en Freiburg, KAO.
Spijkerschrifttabletten
Nog een belangrijke vondst die de archeologen deden in het stuwmeer waren vijf keramische vaten. Deze bevatten meer dan honderd spijkerschrifttabletten afkomstig uit de Midden-Assyrische periode (ca. 1363-912 v.Chr.), waarschijnlijk net na de verwoestende aardbeving. Het is echter onbekend óf, en zo ja hoe lang, de stad nog bewoond werd na deze verwoesting. Hierdoor is ook de herkomst van de tabletten nog een raadsel Enkele kleitabletten zitten nog in hun kleien omhulsels. De onderzoekers hopen dat deze ontdekking nieuwe informatie oplevert over de ondergang van de stad en het begin van Assyrische overheersing in de regio. ‘Het is bijna een wonder dat spijkerschrifttabletten van ongebakken klei zoveel decennia onder water hebben overleefd,’ aldus dr. Peter Pfälzner, leider van het onderzoek. Over de inhoud van de spijkerschrifttabletten is nog niets bekend, deze moeten eerst nog geanalyseerd worden.
Enkele kleitabletten met omhulsel
Universiteiten van Tübingen en Freiburg, KAO.
Het koninkrijk Mitanni
Het Mitannirijk kwam op rond 1500 v.Chr. en werd gesticht door de Hurrieten, afkomstig uit Mesopotamië en Syrië. Op het hoogtepunt strekte het koninkrijk zich uit van het Zagrosgebergte in het huidige Iran tot aan de Middellandse Zee. In de zestiende en vijftiende eeuw v.Chr. streden de inwoners van het rijk met Egypte over de controle over Syrië, maar in 1420 v.Chr. sloten ze een wapenstilstand met de Egyptische farao Thoetmosis IV (die regeerde tussen 1425 en 1417 v.Chr.). Rond 1360 v.Chr. vielen de Hettieten het Mitannirijk succesvol binnen, en niet veel later werd het onderdeel van het Assyrische Rijk.
Het koninkrijk Mitanni rond 1.400 v.Chr.
Javierfv1212, Public domain, via Wikimedia Commons
Beschermen van de vindplaats
De archeologen hebben de opgegraven gebouwen zo goed mogelijk afgedekt met plastic zeilen, zodat ze beschermd blijven tegen het stijgende water. Inmiddels staat de vindplaats weer volledig onder water, zoals volgens onderzoekers het geval is voor meer dan honderd vergane steden in Irak.
De overblijfselen van de oude stad worden afgedekt
Universiteiten van Tübingen en Freiburg, KAO.
Bronnen: Universiteit van Freiburg, Universiteit van Tübingen, Smithsonian Magazine, Britannica
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
