Illustratie van een steppemammoet. Uit het dna-onderzoek blijkt dat deze harige waren dan gedacht.
Beth Zaiken/Centre for Palaeogenetics
DNA uit 1,6 miljoen jaar oude mammoetkies is het oudste ooit ontrafeld
Zweedse onderzoekers hebben DNA kunnen onttrekken van mammoetkiezen uit Oost-Siberië, waarvan de oudste meer dan 1,6 miljoen jaar oud was. Dit is het oudste DNA ooit dat in kaart werd gebracht. Deze ontdekking werpt nieuw licht op het ontstaan van de verschillende mammoetsoorten. Uit een van de kiezen, van steppemammoet, bleek bovendien dat deze veel hariger was dan altijd werd gedacht.
Nieuwe genetische lijn
In de jaren 70 zijn er op verschillende plaatsen in Oost-Siberië tanden van mammoeten gevonden. Door middel van moderne technologie kon er dna worden onttrokken van drie kiezen. Deze tanden waren van drie verschillende mammoeten afkomstig. Het gaat om een kies van de wolharige mammoet (870.000 jaar oud), de steppemammoet (1,34 miljoen jaar oud) en de eerder onbekende Krestovka-mammoet (1,65 miljoen jaar oud).
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!
Het DNA-onderzoek toont aan dat de Krestovka-mammoet genetisch verschilt van de andere soorten en uit een nieuwe genetische lijn komt. De onderzoekers kunnen niet zeggen of dit betekent dat deze mammoet dan een geheel andere soort was, of juist een ondersoort van de steppemammoet. De steppemammoet bracht de wolharige mammoet voort. Uit de analyse blijkt dat deze mammoetsoort kruiste met de Krestovka-mammoet, waaruit de Columbiaanse mammoet voorkwam. Mogelijk heeft deze kruising in Noord-Amerika plaatsgevonden, maar daarover kunnen de onderzoekers alleen maar speculeren.
Harig
Het onderzoek leverde daarentegen wel meer duidelijkheid op over het uiterlijk van de steppemammoet. Van de wolharige mammoet was al bekend dat deze diersoort een extra lange vacht en reserves van bruin vet had. Hierdoor kon het prehistorische dier in het koude klimaat van het Midden-Pleistoceen (0,8-0,1 miljoen jaar geleden) overleven. Van zijn voorouder uit het Vroege Pleistoceen (ongeveer 2,5-0,8 miljoen jaar geleden), de steppemammoet, werd altijd aangenomen dat die kaal was. Maar uit het DNA-onderzoek blijkt dat de steppemammoet dezelfde genen die deze harigheid bepalen ook al had. De steppemammoet was dus veel hariger dan altijd gedacht.
Permafrost
De drie mammoetkiezen stammen uit het Vroeg Pleistoceen en Midden Pleistoceen. Er zijn bepaalde gebieden in de polen waar de ondergrond nog steeds bevroren. Deze ‘permafrost’ zorgde ervoor dat de mammoetkiezen honderdduizenden jaren lang goed bewaard zijn gebleven. Hierdoor kon er na al die tijd toch DNA uit de kiezen worden gehaald. Vóór dit onderzoek was het oudste ontrafelde DNA afkomstig van prehistorische paarden uit het Midden-Pleistoceen, van tussen de 780.000 en 560.000 jaar oud.
Bronnen: Nature.com, NRC
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!
