In de oud-Egyptische havenstad Berenice in het zuiden van Egypte, zijn archeozoöloog Marta Osypinska en haar collega’s gestuit op een 2.000 jaar oude ‘huisdierenbegraafplaats’. In totaal groeven ze hier bijna 600 skeletten van huisdieren op. Ongeveer 90% van de skeletten is afkomstig van katten, de rest is afkomstig van honden en apen, evenals een vos en een valk.

Berenice werd gesticht in 275 v.Chr. door farao Ptolemaeus II Philadelphus, die de stad naar zijn moeder Berenice I vernoemde. Tot het einde van de derde eeuw n.Chr. was Berenice een relatief welvarende havenstad, die als belangrijke doorvoer gold voor exotische goederen uit Azië.

In 2011 vonden Osynpinska en haar collega’s al aanwijzingen dat er bij Berenice een begraafplaats net buiten de stadsmuren gelegen heeft. Toen stelden ze onder meer vast dat deze begraafplaats tijdens de eerste en tweede eeuw na Christus in gebruik was. In 2017 meldde het archeologisch team de vondst van ongeveer 100 dierenskeletten, maar het was toen moeilijk om vast te stellen of deze ook daadwerkelijk begraven waren, of dat het slechts om een vuilstortplaats ging.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!

Zorgvuldig begraven

Na uitgebreider onderzoek kan nu dus vastgesteld worden dat de dierenskeletten wel degelijk van huisdieren afkomstig waren. Hiervoor zijn in totaal 585 dierenskeletten opgegraven en geanalyseerd. Veel dieren lagen begraven in textiel of aardewerk en droegen een halsband van ijzer, brons of glazen kraaltjes, wat erop wijst dat het hier inderdaad huisdieren betrof. Van mummificatie of dierenoffers zijn geen aanwijzingen gevonden. Bij veel van de dierenskeletten zijn daarnaast verwondingen of mankementen ontdekt, zoals botbreuken of het verlies van tanden. Veel van deze aangetaste skeletten bleken echter afkomstig van dieren, die alsnog oud zijn geworden en nog vele jaren na hun verwondingen doorleefden. Dit duidt erop dat er voor ze gezorgd werd. Een dier zonder tanden kan immers alleen overleven als het (door mensen) gevoerd wordt.

Goede zorg

Het lijkt er dan ook sterk op dat de bewoners van Berenice goed voor hun huisdieren zorgden. Osynpinska vermoedt dan ook dat de band tussen de huisdieren en hun eigenaars “verrassend hecht” was. Toch is het waarschijnlijk dat de dieren niet alleen voor sentimentele redenen gehouden werden, maar ook om bijvoorbeeld op ongedierte te jagen. Ongedierte vormde ongetwijfeld een probleem in oude havensteden zoals Berenice.

Osynpinska hoopt dat haar onderzoek andere archeologen doet inzien dat huisdieren als onderwerp het bestuderen waard zijn. “In eerste instantie hebben ervaren archeologen me proberen te ontmoedigen om dit soort onderzoek te verrichten. Ze zeiden dat huisdieren irrelevant waren om het dagelijks leven in de oudheid te begrijpen. Ik hoop dat de resultaten van deze studie bewijzen, dat het wél het bestuderen waard is.” aldus Osynpinska in een interview met Science.

Bronnen: Heritage Daily, PAM, Science, World Archeology.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!