Het skelet van Bessé, gevonden in de grot Leang Panninge op Sulawesi
Hasanuddin University
7.200 jaar oud skelet werpt nieuw licht op migratie eerste mensen
Een internationaal team van archeologen is erin geslaagd om DNA te halen uit een 7.200 jaar oud skelet van een jonge vrouw uit Indonesië. Het is voor het eerst dat er DNA van de eerste mensen in dit deel van de wereld is onderzocht. Deze ontdekking leverde een aantal interessante resultaten op, die nieuw licht werpen op de migratie van de eerste mensen.
In 2015 troffen archeologen een 7.200 jaar oud skelet aan in een grot genaamd ‘Leang Panninge’, op het Indonesische eiland Sulawesi. Uit later onderzoek bleek dat het om het stoffelijk overschot van een jonge vrouw ging, die 17-18 jaar was toen ze stierf. Haar ontdekkers gaven haar de bijnaam ‘Bessé’, wat een plaatselijke eretitel voor pasgeboren prinsessen is.
De Toaleans
Uit het gereedschap waarmee Bessé was begraven, bleek dat ze waarschijnlijk tot de Toalean-cultuur behoorde. Deze jager-verzamelaars leefden waarschijnlijk zo’n 1.500 tot 8.000 jaar geleden op Sulawesi, voordat de voorouders van de huidige bevolking naar het eiland migreerden (zo’n 3.500 jaar geleden). Archeologische sporen van de Toaleans zijn echter zeldzaam, en ze bestaan bovendien vooral uit gereedschappen en gebruiksvoorwerpen. De ontdekking van Bessé vormde dan ook het eerste directe bewijs voor het bestaan van deze cultuur.
ARCHEOLOGIE ONLINE IS VAN DE MAKERS VAN ARCHEOLOGIE MAGAZINE, MEER WETEN OVER DIT PRACHTIGE MAGAZINE? KLIK HIER!
Banden met aboriginals en Oost-Azië
De onderzoekers zijn er nu in geslaagd om een DNA te isoleren uit een deel van haar schedel. Dit leverde een aantal verrassende inzichten op, die ze afgelopen week publiceerden in Nature. Zo blijkt Bessé een uniek DNA-profiel te hebben, dat nog nergens anders ter wereld is aangetroffen. Haar DNA-profiel komt voor ongeveer 50% overeen met dat van de hedendaagse Aboriginals en de inheemse bevolking van Nieuw-Guinea. Daarnaast leverde haar DNA echter ook een link met Oost-Azië op.
Een kaart van de eilandengroep Wallacea (in het rood gemarkeerd).
No machine-readable author provided. JWB assumed (based on copyright claims)., CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Nieuw licht op migratie eerste mensen
Vooral deze laatste ontdekking stelt de gangbare theorieën over de migratie van de eerste mensen ter discussie, met name voor de regio Wallacea (een groep Indonesische eilanden waartoe ook Sulawesi behoort). Dit bevestigt archeoloog Adam Brumm, medeauteur van de studie, in een interview met The Guardian. “Men ging ervan uit dat de eerste mensen van Aziatische afkomst ongeveer 3.000-4.000 jaar geleden in Wallacea arriveerden, toen de eerste prehistorische neolithische boeren vanuit Taiwan naar de regio trokken. Nu zijn er echter sporen van Aziatische voorouders gevonden bij een jager-verzamelaar die duizenden jaren eerder in Wallacea leefde. Dit wijst dit erop dat er ver daarvoor al mensen vanuit Azië naar deze regio zijn getrokken.”
Geen link met hedendaagse bevolking
Wat de onderzoekers ook opviel, was dat Bessé geen enkele genetische link met de hedendaagse bevolking van Sulawesi vertoonde. Dit lijkt te suggereren dat er weinig menging tussen de Toaleans en de latere bevolking van Sulawesi heeft plaatsgevonden. De onderzoekers waarschuwen er echter wel voor dat één lichaam te weinig is om verregaande conclusie te trekken. Volgens hen is er dan ook nog veel meer genetisch bewijs nodig voor we een helder beeld van de menselijke migratiepatronen in Zuidoost-Azië kunnen vormen.
Bronnen: Eurekalert, The Guardian, Phys.org
