Het gevonden massagraf in Vráble, Slowakije
I. Cheben, Slovak Academy of Sciences
7.000 jaar oud massagraf met onthoofde skeletten gevonden in Slowakije
Archeologen hebben een massagraf gevonden tijdens opgravingen in een steentijdnederzetting bij Vráble, in het westen van Slowakije. Ze troffen hier 35 skeletten aan, die vrijwel allemaal onthoofd waren. Mogelijk gaat het hier om de botten van mensenoffers, die 7.000 jaar geleden de verdedigingswal van de nederzetting ‘magisch’ moesten versterken.
Wat is er gevonden?
Een team van Duitse en Slowaakse archeologen, dat al sinds 2012 opgravingen in Vráble verricht, ontdekte het massagraf afgelopen zomer. De archeologen hadden al eerder skeletten op deze vindplaats gevonden, maar zagen al snel dat dit graf duidelijk verschilde van de rest. De 35 skeletten misten namelijk vrijwel allemaal hun hoofd. In het graf is slechts één kinderschedel aangetroffen. Ook opvallend was dat de skeletten in allerlei verschillende posities lagen: op de rug, buik, zij en in een soort ‘kikkerachtige’ houding. Dit wijst erop dat ze geen ‘respectvolle’ begrafenis hebben gehad, maar in plaats daarvan simpelweg in het massagraf zijn gedumpt. Volgens de archeologen zijn de lichamen hier destijds bewust achtergelaten, mogelijk als onderdeel van een offerritueel.
Archeologen leggen de skeletten bij Vráble bloot
M. Ruttkay, Slovak Academy of Sciences
Analyse van de botresten wees uit dat deze skeletten vooral van jongvolwassenen afkomstig waren. De meesten doden in het massagraf waren tussen de 18 en 25 jaar oud toen ze stierven; met enkele uitzonderingen van tussen de 25 en 35 jaar. Eén skelet behoorde aan een kind toe, wat tevens het enige skelet was dat zijn schedel nog had. Naar schatting stammen de botten uit 5250-4950 v.Chr.
Magische bescherming?
De precieze doodsoorzaak van de doden in het massagraf is nog niet bekend. Hierdoor is voor de archeologen nog niet duidelijk of ze door onthoofding om het leven zijn gekomen, of dat de hoofden pas zijn afgehakt nadat ze waren gestorven.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Toch doet de locatie van het massagraf vermoeden dat het in ieder geval wel een ceremoniële functie had, zo vertelt archeoloog Martin Furholt (medeleider van de opgravingen) aan Live Science. Het graf lag namelijk vlak bij een van de ingangen van een palissade die om de nederzetting liep. Furholt: “Ik denk dat het graf iets te maken heeft met magische ideeën om destijds de nederzetting te af te bakenen en te beschermen. Rondom de nederzetting ligt een greppel en er zijn toen mensen in die greppel gelegd (of ze nu met opzet zijn gedood of een natuurlijke dood zijn gestorven), omdat men destijds dacht dat deze doden een magische of symbolische kracht hadden.”
Archeologische vindplaats bij Vráble
De archeologische vindplaats bij Vráble is zo’n 50 hectare groot, en blijkt al jaren een rijke bodem voor archeologische vondsten. Uit onderzoek blijkt dat hier zo’n 7.000 jaar geleden een nederzetting is gesticht, door leden van de bandkeramische cultuur. Archeologen hebben hier sporen van maar liefst 300 langhuizen uit de steentijd gevonden. Deze stammen wel uit verschillende periodes, dus waarschijnlijk bestond het dorp op zijn hoogtepunt uit maximaal 50-70 van dit soort bouwwerken. Deze lijken onderverdeeld te zijn geweest in 3 losse wijken.
Eén van de ingangen van de nederzetting
I. Cheben, Slovak Academy of Sciences
Bijzonder hierbij is dat in een later stadium van de nederzetting een van deze 3 wijken van een greppel en palissade werd voorzien. Dit is ook de greppel waarin het massagraf werd aangetroffen. Zo’n soort verdedigingswal was destijds namelijk zeer uitzonderlijk in Centraal-Europa. Of deze wal als een soort ‘laatste verdedigingslinie’ van de nederzetting functioneerde, of de scheidslijn tussen de verschillende buurten markeerde, is vooralsnog niet precies duidelijk.
De botresten zullen binnenkort verder worden geanalyseerd, om de herkomst van de overledenen te achterhalen. Zo hopen de archeologen ook meer informatie over hun doodsoorzaak te vinden.
Bronnen: Live Science, The Slovak Spectator
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
