Enkele van de opgegraven skeletten in Vianen
De Steekproef bv.
Mysterie massagraf Vianen opgelost
In november 2020 werd er in Vianen tijdens graafwerkzaamheden een schedel aangetroffen, wat aanleiding gaf voor een groter onderzoek. Destijds berichtten we al dat er vervolgens 20 skeletten ontdekt waren. Dit aantal is inmiddels opgelopen tot 81. Het was echter onduidelijk van wie de lichamen afkomstig waren en waarom ze hier lagen. Een combinatie van archeologisch en archiefonderzoek heeft dit raadsel nu hoogstwaarschijnlijk opgelost.
Direct na de vondst vermoedden de archeologen al dat de mensen die hier begraven lagen gewelddadig aan hun eind waren gekomen. Hier hebben ze nu gelijk in gekregen. Waarschijnlijk is het massagraf een overblijfsel van een Brits veldhospitaal dat hier van 1794 tot 1797 gestaan heeft. Bij veel skeletten zijn namelijk zaagsporen aangetroffen, wat wijst op medische handelingen als autopsies en amputaties.
Niet een slagveld
‘De vindplaats was dus niet het slagveld zelf, maar een verderop gelegen plek waar de gewonden uit het strijdgewoel werden opgevangen en behandeld,’ liet projectleider Anne-Floor van Pelt van de gemeente Vijfheerenlanden weten aan het AD. ‘Het zal geen fijne plek zijn geweest. We denken dat hier veel soldaten zijn overleden aan hun verwondingen, maar ook door allerlei ontberingen zoals honger, ziekte en bittere vrieskou.’
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!
Eerste Coalitieoorlog
De soldaten hebben waarschijnlijk gevochten in de Eerste Coalitieoorlog (1792-1797) waarin de Britten op Nederlands grondgebied de Republiek bijstonden in haar strijd tegen Revolutionair Frankrijk. Dat het specifiek om een Brits veldhospitaal gaat, is achterhaald aan de hand van een krantenbericht uit de Amsterdamse Courant, waarin op 28 december 1794 werd gesproken over het opzetten van een veldhospitaal in de ruïnes van kasteel Batestein in Vianen. Het massagraf ligt daar nog geen 100 meter vandaan.
Beschadigde gebitten
De theorie wordt verder ondersteund door het feit dat de gebitten van de skeletten slijtagesporen vertonen van het roken van pijptabak. Dit deed in Nederland zijn intrede rond 1600, maar was aanvankelijk een duur luxeproduct. Pas rond 1690 daalde de prijs, waardoor het voor alle lagen van de bevolking binnen handbereik kwam. Daarom gaan de onderzoekers ervan uit dat het graf niet ouder dan 1690 is.
Verder onderzoek
Monsters van de botten zijn naar Engeland opgestuurd voor nader onderzoek. The British Geological Survey in Engeland voert momenteel een isotopenonderzoek uit, waarmee vastgesteld kan worden in welke omgeving de mensen zijn opgegroeid. Daarnaast voert de Universiteit van Belfast een koolstofdatering uit, waarmee de leeftijd van de skeletten zeer precies vastgesteld kan worden. Het is overigens puur toeval dat de monsters naar Engeland gestuurd zijn. Anne-Floor van Pelt: ‘We verwachten in de zomer de resultaten. Dan krijgen we zekerheid over de zeer sterke vermoedens die we nu hebben.’
Bron: AD.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!
