De mummie van Nesyamun ligt klaar voor onderzoek in de scanner.
© Leeds Teaching Hospitals/Leeds Museums and Galleries/Nature Scientific Reports
3000 jaar oude mummie ‘spreekt’ weer
Britse wetenschappers hebben de stem van een 3000 jaar oude Egyptische mummie na kunnen bootsen. Met de hulp van een 3D-printer, software en diepgravend onderzoek naar de mummie, konden ze de stem van de oude Egyptenaar nabootsen.
De onderzoekers van Royal Holloway, University of London, University of York en het Leeds City Museum and Galleries richtten zich op een mummie uit de collectie van het Leeds City Museum. De mummie, Nesyamun, leefde in de tijd van Ramses XI en was priester en klerk. De mummie is een van de topstukken van het museum, vooral omdat de drieduizend jaar oude resten uitzonderlijk goed bewaard zijn gebleven.
CT-scans en 3D printers
Dat gaf de onderzoekers de mogelijkheid om de mummie aan uitgebreid onderzoek te onderwerpen. Met CT-scans werden de keel en in het bijzonder het strottehoofd van Nesyamun nauwkeurig in beeld gebracht. De gegevens stelden de wetenschappers in staat om het strottehoofd met een 3D-printer na te bouwen. Daarna werd het Vocal Tract Organ ingezet. Dat is een kunstmatig geluidsinstrument, waarmee experimenten worden uitgevoerd om mensen zonder stem hun stem weer terug te geven. De combinatie daarvan kon worden gebruikt om Nesyamun weer een stem terug te geven.
Uiteraard konden de onderzoekers Nesyamun geen woorden in de mond leggen. Simpelweg omdat Nesyamun niet sprak. Maar wel konden de onderzoekers de klank van zijn stem nabootsen, zoals die geklonken moet hebben op het moment dat Nesyamun zijn laatste adem uitblies. Het zou dus kunnen dat het geluid dat de onderzoekers wisten te maken, hetzelfde geluid is als dat wat Nesyamun uitstootte toen hij stierf.
Implicaties voor verschillende wetenschappen
Het onderzoek kan om meerdere redenen baanbrekend genoemd worden. Sowieso is de toepassing van het Vocal Tract Organ van groot belang voor de medische wetenschap, maar ook voor de geschiedwetenschap, archeologie en erfgoed kan het nabootsen van stemgeluid waardevol zijn.
Maar de onderzoekers gaan ook niet voorbij aan de symbolische waarden van hun onderzoek. De Egyptenaren hoopten dat zij voortleefden in het hiernamaals. Nesyamun zal als priester ongetwijfeld dat verlangen hebben gekoesterd. Doordat Nesyamuns stem geklonken heeft, is een stukje van die wens daadwerkelijk uitgekomen.
Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Scientific Reports. De mummie van Nesyamun en zijn beschilderde sarcofaag worden weer tentoongesteld in het Leeds City Museum and Galleries.