Impressie van de begrafenis van Neve
University of Montreal
10.000 jaar oud babygraf geeft inkijkje in prehistorisch familieleven
Eind vorig jaar maakte een team van archeologen bekend dat ze het graf van een prehistorisch babymeisje hadden gevonden in Italië. Naar schatting werd dit kind hier ongeveer 10.000 jaar geleden begraven, waarmee dit het oudste bekende babymeisjesgraf van Europa is. Op zich al bijzonder genoeg, maar destijds trok nog iets de aandacht van de onderzoekers. Het babylijkje was namelijk samen met tientallen doorboorde schelpkralen begraven. Wat hier de precieze betekenis van was, was niet helemaal duidelijk. Nieuw onderzoek heeft deze vraag nu beantwoord: de kralen maakten deel uit van een prehistorische babydrager.
De archeologen ontdekten het babygraf in 2017, tijdens opgravingen in de grot Arma Veirana in Noordwest-Italië. Naar schatting stierf het kind ongeveer 40-50 dagen na haar geboorte. De archeologen gaven het kinderskelet de naam ‘Neve’, naar de rivier die in de buurt van het graf lag. Neve was begraven met een rijkelijke hoeveelheid grafgiften, waaronder tientallen geperforeerde kralen, 4 hangers en de klauw van een oehoe. Dit wees erop dat er destijds veel zorg aan haar begrafenis was besteed. Volgens de onderzoekers suggereerde dit alles dat de allerjongsten toen ook al als volwaardige personen werden beschouwd.
Prehistorische babydragers
Op het eerste gezicht lijkt het een open deur dat men in de prehistorie ook al draagzakken voor baby’s gebruikte. De jager-verzamelaars waren immers voortdurend onderweg, en hierbij moesten de allerjongsten ook meegedragen worden. Toch bestond hier tot nu toe bijna geen hard bewijs voor. Dit komt niet alleen omdat er relatief weinig prehistorische babygraven zijn gevonden, maar ook omdat deze dragers waarschijnlijk van stof of leer werden gemaakt. Deze materialen vergaan snel in de bodem.
Onderzoek naar de kralen
Toen de ontdekking van Neve bekend werd, vermoedden sommige onderzoekers dat dit graf wel eens dat langgezochte bewijs zou kunnen bevatten. Daarom besloot een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van de Arizona State University, om de gevonden kralen uitgebreid te analyseren. Hierbij bekeken ze de kralen niet alleen door de microscoop, maar voerden ze ook een micro-CT scan uit. Daarnaast maakten de onderzoekers op basis van hun observaties een digitaal 3D-model van de begrafenis, om zo precies mogelijk te reconstrueren hoe Neve destijds ter aarde is gelegd. De resultaten van deze onderzoeken zijn recent gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Archaeological Method and Theory.
Het onderzoeksteam aan het werk in de grot Arma Veirana
University of Colorado Denver
10.000 jaar oud ‘familiestuk’
Deze analyses leverden een aantal interessante ontdekkingen op. Zo werden er in de geperforeerde kralen sporen van leer en stof aangetroffen, wat erop wijst dat ze oorspronkelijk aan een kledingstuk genaaid waren. Bovendien lagen deze kralen in zo’n positie dat een groot deel ervan niet zichtbaar was tijdens de begrafenis van Neve. Volgens de onderzoekers suggereert dit dat de kralen niet als decoratie voor de begrafenisceremonie dienden, maar eerder deel uitmaakten van een babydrager waar Neve ook tijdens haar leven in had gelegen.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Wat deze theorie verder ondersteunt, is het feit dat de kralen sporen van intensief gebruik vertonen. Zulke slijtage kan volgens de onderzoekers onmogelijk tijdens het korte leven van Neve zijn aangebracht. Waarschijnlijker is daarom dat de kralen al lange tijd voor de geboorte van Neve door iemand anders in haar gemeenschap werden gedragen, van wie het vervolgens op de baby is overgegaan. Een soort prehistorisch ‘familiestuk’ dus.
Bescherming tegen kwade krachten
Het maken en hergebruiken van deze schelpkralen moet destijds een hoop werk hebben gekost. Dit maakt het volgens de onderzoekers des te opmerkelijker dat de gemeenschap van Neve besloot er afstand van te doen. Hier hebben de onderzoekers wel een theorie voor. Uit eerder antropologisch onderzoek blijkt namelijk dat in verschillende culturen de schelpkralen aan de babydragers een soort rituele functie hadden. Ze moesten de kinderen namelijk tegen ‘kwade krachten’ beschermen. Vanwege de vroegtijdige dood van Neve, is het volgens de onderzoekers goed mogelijk dat de leden van haar gemeenschap daarop concludeerden dat de kralen niet meer werkten. In plaats van ze nog een keer te gebruiken, besloten ze daarom om de drager met Neve mee te begraven.
Uniek inkijkje
Antropoloog Jamie Hodgkins, coauteur van de studie, uitte zich enthousiast over deze bevindingen. “Babygraven zijn al zo zeldzaam, en dan bevatte deze ook nog eens zoveel kralen. Daardoor konden we naar de slijtage van de ornamenten kijken en vaststellen dat deze kralen van hand tot hand zijn gegaan. En om dan ook nog eens te kunnen zien dat het kind ingestopt was op een manier die overeenkomt met babydragers, dat geeft pas echt een uniek inkijkje in het verleden. Dit geeft ons ook een connectie met deze tragische gebeurtenis van zo lang geleden.”
Bronnen: Eurekalert, Journal of Archaeological Method and Theory, Smithsonian Magazine
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
