Dresden en Leipzig vormen de cultuurmetropolen van Saksen. Daarnaast zijn er in Saksen vijf historische stadjes die je moet hebben gezien als cultuur- en geschiedenisliefhebber. Hier beleef je het verleden van Saksen op zijn best en doe je je ook nog eens tegoed aan prachtige architectuur.

1. Chemnitz

Chemnitz is uitgeroepen tot Culturele Hoofdstad van Europa 2025. De stad bloeide op in de middeleeuwen met de productie en verhandeling van textiel en zou uitgroeien tot een belangrijk industrieel centrum in de negentiende eeuw. Het welvarende industriële verleden van het ‘Saksische Manchester’ is tegenwoordig nog goed terug te zien in de stad. Weelderige villa’s, het Ook Saksische stadjes pronken met historie en architectuur, theater, verschillende wijken en onderwijsinstellingen komen allemaal uit deze periode. In musea in oude fabriekshallen zoals het Saksisch Industriemuseum kom je meer te weten over het verleden van Chemnitz. Ook het Natuurkundemuseum met zijn versteende bos en het Smac (Staatsmuseum voor Archeologie Chemnitz) waar je 300.000 jaar terug in de tijd reist, mag je niet missen. 

2. Freiberg

In 1168 werd bij toeval zilver ontdekt in het Ertsgebergte waardoor de zilvermijnbouw opkwam. Daardoor werd Freiberg een welvarend stadje dat dreef op het edelmetaal. In de veertiende eeuw werd het de eerste Duitse vrije mijnstad en het kreeg in 1765 de eerste mijnbouwacademie van Duitsland, tegenwoordig gevestigd in Slot Freudenstein. In 2019 zijn 400 objecten van rijke mijnbouwverleden in het Ertsgebergte op de UNESCO-werelderfgoedlijst geplaatst. Ook is het historische centrum in zijn geheel werelderfgoed. 

3. Bautzen

Bautzen is bekend om zijn 23 torens, waaronder de scheve Reichenturm, die de skyline van deze middeleeuwse stad vormen. Bautzen ofwel ‘Budyšin’ is de Sorbische hoofdstad in de Oberlausitz. In dit deel van Saksen wordt nog Sorbisch gesproken, een erkende Slavische taal in Duitsland. In kasteel Ortenburg geeft het Sorbisch Museum een goed beeld over deze unieke bevolkingsgroep. Bautzen werd in de vorige eeuw getekend door zijn gevangenisverleden. Vooral Bautzen-II werd berucht met het opsluiten van politieke gevangenen in de naziperiode, de Russische bezetting en het DDR-tijdperk. Tegenwoordig is het een museum en officieel monument.

4. Torgau

Torgau speelde een grote rol in de Reformatie en werd vaak door Maarten Luther bezocht. Niet te missen is Paleis Hartenfels met daarin de eerste nieuwgebouwde protestantse kerk ter wereld uit 1543. Er zijn een hoop andere overblijfselen van de Reformatie te vinden, zoals het kantoor van de Superintendur, de keurvorstelijke kanselarij en het graf van Katharina von Bora in de Marienkerk. In de Tweede Wereldoorlog rukten de geallieerde Amerikaanse en Sovjet troepen op uit het westen en oosten, en ontmoetten elkaar op de Elbebrug in Torgau op 26 april 1945. De foto van deze samenkomst is wereldberoemd. Op de ontmoetingsplaats staat tegenwoordig het ‘Denkmal der Begegnung’ (Monument van de Ontmoeting).

5. Görlitz

Görlitz lag op een kruispunt van handelswegen, waardoor er in de stad veel typische koopmanshuizen werden gebouwd. Een tweede bloeiperiode was de negentiende eeuw toen de stad deel uitmaakte van Silezië. De stad heeft bijna 4.500 monumentale gebouwen. Hoewel Görlitz de oorlog ongeschonden doorkwam, werd het verdeeld in 1945. Op last van de Sovjet-Unie werd de nieuwe grens met Polen naar het westen verlegd, langs de Oder en Neisse. Hierdoor viel de plaats uiteen in het Duitse Görlitz en Poolse Zgorzelec. Het stadscentrum ligt op de Duitse oever en is geregeld het decor voor TV- en filmproducties uit binnen- en buitenland. Er is een wandelroute uitgezet langs de locaties van bekende films. 

6. Meissen

Meissen is de porseleinstad van Saksen, maar heeft veel meer te bieden. Totdat Dresden deze rol overnam was Meissen de hoofdstad van de Saksische vorsten. Een wirwar van oude straatjes kronkelt vanaf het marktplein en zijn prachtige ‘Marktapotheke’ de heuvel op naar de Albrechtsburcht en de grote Dom met het graf van Anna van Saksen. In 1708 werd in Saksen de receptuur ontdekt om porselein te maken. Dat was een primeur, want porselein kwam tot die tijd uit China. In Meissen werd in 1709 het eerste witte porselein van Europa gemaakt. 

250 jaar Caspar David Friedrich 

Dit jaar wordt er o.a. met tentoonstellingen in Dresden stilgestaan bij de 250e verjaardag van de romantische schilder Caspar David Friedrich. De kunstenaar legde het natuurschoon van Saksen op een betoverende manier vast en deed inspiratie op door langzaam door het landschap te wandelen. 

Meer weten 

Interesse in alle historische stadjes van Saksen, waaronder ook Annaberg-Buchholz, Grimma, Pirna, Radebeul, Zittau en Zwickau? Kijk op de Nederlandstalige website www.saksen.info.