Het populaire computerspel Minecraft spelen en tegelijkertijd iets leren over de oude Romeinen. Dat kan in het RoMeincraft-project van Stichting VALUE, opgericht door (indertijd) medewerkers van de Universiteit Leiden. Het project richt zich op het snijvlak van wetenschap over het verleden en computerspellen.

Tekst: Dorine Schenk

Het begon als een hobbyproject van een groepje Leidse promovendi Archeologie, die een sterke belangstelling voor computerspellen deelden. Ze realiseerden zich dat veel computerspellen, zoals Assassin’s Creed en Civilization over het verleden gaan en daarin gingen ze zich steeds meer verdiepen. Ook Leidse historici raakten geïnteresseerd en sloten zich aan. 

Het kon niet uitblijven dat de jonge onderzoekers zélf ambities kregen. Ze zetten filmpjes online waarin ze een computerspel speelden en daarbij commentaar en uitleg gaven over archeologische en historische elementen die ze tegenkwamen. 

Reconstructie van de Tempel van Bel in Minecraft

RoMeincraft

De groep van de faculteit Archeologie besloot om in 2015 een project te organiseren met als doel de voormalige tempel van Bel, in de oude, Syrische ruïnestad Palmyra, in het spel Minecraft te reconstrueren. De tempel was dat jaar verwoest door de terroristische groepering Islamitische Staat (IS). In Minecraft kan de speler objecten bouwen. Dit digitale reconstructieproject combineerden de organisatoren  met een wetenschappelijke discussie over het verwoesten van cultureel erfgoed.

RoMeincraft was genomineerd voor de Grote Archeologie Prijs 2019

VALUE

De plannen werden steeds groter en daarom richtten de onderzoekers in 2017 een zelfstandige, non-profit stichting op: VALUE. Dat staat voor Videogames and Archaeology at Leiden University. 'Samengevat werken we aan het verband tussen computerspellen en historisch wetenschappelijk onderzoek’, vertelt Aris Politopoulos, docent bij de Universiteit Leiden en een van de oprichters van stichting. 'De focus ligt op het verleden, omdat aan de stichting vooral archeologen en historici zijn verbonden.’In 2017 zette VALUE, in samenwerking met de provincie Zuid-Holland, het project RoMeincraft op. ‘Kinderen werden in dat project uitgenodigd om in Minecraft Romeinse forten en andere gebouwen na te bouwen, zoals die ongeveer 2.000 jaar geleden in Zuid-Holland bestonden’, vertelt Politopoulos. ‘Vergelijkbare RoMeincraft-projecten hebben we herhaald in Gelderland, Limburg en Vlaanderen.’

Interactive Past Conferentie

Verder organiseert VALUE om het jaar de Interactive Pasts Conferentie: internationale historici en archeologen geven presentaties geven over de relatie tussen computerspellen en hun vakgebied. 'De eerste editie in 2016 was al meteen een groot succes’, zegt Politopoulos. ‘Er waren meer dan honderd deelnemers, en de opnames werden online door meer dan zeshonderd mensen bekeken.’in de Prins Claus Fonds Galerie in Amsterdam was in 2018 de tentoonstelling Culture Arcade, samengesteld door VALUE te zien. Hier waren spellen en spelen te zien die culturele thema's bevatten en inzicht bieden in de waarde van cultureel erfgoed over de hele wereld.

Ook voor volwassenen

‘De activiteiten van VALUE spreken ook volwassenen aan’, vertelt Politopoulos, ‘zelfs als ze eigenlijk op kinderen zijn gericht. Dat zien we op onze publieke Minecraftevenementen. Naast kinderen, komen daar volwassenen op af die graag meekijken en soms zelfs meespelen.’

De Stichting VALUE werkt nu vooral met bestaande spellen, maar wil ook consultancy-werk gaan doen voor spelmakers die een historisch thema verwerken in hun spel. Politopoulos: ‘En we hebben we zeker ook de ambitie om zelf computerspellen te gaan ontwikkelen.’