De gevonden steen.
Universiteit van Aberdeen.
Wat kunnen deze 1.400 jaar oude symbolen ons leren over de Schotse geschiedenis?
Bij het plaatsje Aberlemno in het oosten van Schotland is een steen gevonden met zeldzame Pictische symbolen, afkomstig uit de 5de of 6de eeuw na Christus. De Picten waren een groep stammen, die van de 4de tot ongeveer de 10de eeuw leefden in het noorden en oosten van het huidige Schotland. Vaak worden ze gezien als een van de voorouders van de Schotten. De stenen bieden inzicht in het belang van de omgeving van Abelemno voor deze stammen.
Aberlemno staat al bekend om zijn connectie met de Picten, vooral vanwege een vijftal Pictische stenen die hier in de loop van de 19de en 20ste eeuw ontdekt zijn. De meest bekende hiervan is ‘Aberlemno II’, een 8ste- of 9de-eeuwse steen, waarop christelijke symbolen en strijdende soldaten staan afgebeeld. Lang werd aangenomen dat het de Slag bij Nechtansmere (685 n.Chr.) afbeeldde, maar deze theorie wordt vandaag de dag door historici in twijfel getrokken.
Een gewapende strijd, afgebeeld op 'Aberlemno II'.
Publiek domein.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Merkwaardige ontdekking
Sinds het begin van 2020 verrichtten archeologen van de Universiteit van Aberdeen onderzoek in de omgeving van Aberlemno, om een beter beeld te krijgen van de betekenis van deze regio voor de Picten. Ze gingen van start door een kleine proefsleuf te graven op een boerenland, om te kijken of ze hier restanten van oude gebouwen in zouden aantreffen. Tot hun verbazing stuitten ze direct op de Pictische steen. “Om zoiets te vinden tijdens het graven van één kleine proefsleuf is echt uitzonderlijk merkwaardig”, aldus archeoloog Gordon Noble in een persbericht. “Geen van ons kon in eerste instantie geloven dat we zo veel geluk hadden. Bij de Universiteit van Aberdeen zijn we al een decennium lang leidend op het gebied van onderzoek naar de Picten, maar niemand van ons had ooit een Pictische steen gevonden.” In totaal zijn er in heel Schotland zo’n 200 Pictische stenen ontdekt. Een behoorlijk zeldzaam fenomeen dus.
Het archeologisch team tilt de steen uit de grond.
Universiteit van Aberdeen.
Wat is er gevonden?
De gevonden steen is 1,70 meter lang en bevat typische Pictische symbolen, zoals ovalen, zogenaamde mirror and comb symbolen en een crescent V-rod symbool. Opvallend aan deze steen is dat hij symbolen bevat van verschillende tijdsperiodes, die elkaar overlappen. Volgens de archeologen komt dit zelden voor. “De steen was onderdeel van een vloer van een groot gebouw uit de 11de of 12de eeuw”, liet Noble weten. “Deze vloer bevatte dus de (hergebruikte) Pictische steen, maar ook stenen met rotstekeningen uit de bronstijd.” Het lijkt er dus op dat de omgeving al een lange tijd bewoond is.
-
Universiteit van Aberdeen.
Belangrijk voor de Schotse geschiedenis
Er is nog veel onbekend over Pictische stenen en hun symbolen. Sommige historici beweren dat de symbolen een geschreven taal vormen, maar feitelijk weten we zeer weinig tot niets over de betekenis van deze tekeningen. Daar zal deze vondst waarschijnlijk geen verandering in brengen. Wel kan deze steen ons meer vertellen over het belang van de omgeving van Aberlemno. “Deze ontdekking (...) biedt ons nieuwe inzichten in een belangrijke periode van de Schotse geschiedenis, en het helpt ons beter te begrijpen waarom deze omgeving zo belangrijk werd voor de Picten”, aldus Noble.
Grondgebied van de Picten in 800 n.Chr. met de locatie van Aberlemno aangegeven in het rood.
Publiek domein.
Bronnen: Ancient Scotland, Universiteit van Aberdeen.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
