De geomagnetische prospectie bevestigt de veronderstelling dat sporen van eerder gebruik van de "Ehrlich" heuvel onder de velden in de grond konden worden gevonden.
(Afbeelding: C. Mischka, FAU Erlangen-Neurenberg).
Twee nieuwe Romeinse kampen in Duitsland ontdekt
In het westen van Duitsland, in de buurt van Bad Ems, hebben archeologen van de Goethe-Universiteit twee tot nu toe onbekende Romeinse militaire kampen ontdekt, die beide dateren uit de eerste eeuw na Christus. Extra bijzonder is dat er nog niet ontdekte militaire versperringen in de kampen zijn gevonden. Daarnaast vonden de onderzoekers er ook aanwijzingen voor een zilvermijn.
Per toeval ontdekte een jager in 2016 de eerste sporen van deze kampen. De man zag kleurverschillen in een graanveld, waarvan hij vermoedde dat het sporen van een ondergrondse structuur konden zijn. Een drone-foto bevestigde uiteindelijk het kleurverschil. In eerste instantie werd gedacht dat het een spoor van een tractor was, maar in de opgravingen die erna kwamen, ontdekten archeologen van de Goethe-Universiteit de overblijfselen van een Romeins militair kamp. Het zogenaamde tractorspoor bleek een dubbele greppel te zijn, die het Romeins kamp omrandde. Naar schatting kon het kamp zo’n 3.000 soldaten in tenten huisvesten.
De 'trekkersporen' die de archeologen op het spoor van de kampen bracht.
(Foto: H.-J. du Roi)
In het midden van het kamp troffen de onderzoekers sporen van een gebouw aan dat waarschijnlijk als opslagruimte diende. Hoewel dit een stevig bouwwerk was, wijzen de sporen erop dat het kamp slechts een paar jaar bewoond is geweest en nooit volledig is afgemaakt.
Een tweede kamp
Ongeveer 2 kilometer verderop ontdekten archeologie-studenten van de universiteit ook een tweede kamp. De onderzoekers waren in staat het kamp te dateren naar aanleiding van de vondst van een munt, geslagen in 43 na Christus. Het tweede kamp ligt aan de andere kant van de Emsbach-vallei en werd voor het eerst ontdekt in 1897. Toen groeven archeologen hier niet alleen muurfunderingen op, maar ook sporen van verwerkt zilvererts. Daarom concludeerden experts destijds dat er hier vroeger een Romeinse smelterij was gevestigd.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
Uit de nieuwe opgravingen blijkt nu echter dat de vermeende smeltoven eigenlijk een uitkijktoren was. De toren hoort bij een klein militair kamp dat een garnizoen van ongeveer 40 soldaten kon huisvesten. Volgens de archeologen is dit kamp waarschijnlijk met opzet in brand gestoken, toen de Romeinen het kamp na enkele jaren verlieten.
Het kamp bevat een verdedigingsconstructie van scherpe houten palen. Dit soort verdedigingsconstructies zijn te vergelijken met het prikkeldraad van nu. Deze constructies worden in diverse Romeinse geschriften genoemd, maar een fysiek exemplaar was tot nu toe nog niet gevonden. De vochtige grond van het gebied heeft ervoor gezorgd dat de houten palen goed bewaard zijn gebleven.
De archeologen stonden in de laatste dagen van de opgravingscampagne voor een grote verrassing: in de vochtige grond van de berg "Blöskopf" was een constructie van houten spijkers bewaard gebleven, die bedoeld was om potentiële aanvallers af te schrikken.
(Foto: Auth)
Mijnbouw
Deze ontdekking roept wel een nieuwe vraag op: waarom deden de Romeinen zoveel moeite om hier deze kampen te bouwen, om deze vestigingen vervolgens na een paar jaar alweer te verlaten? Hier hebben de onderzoekers een mogelijke verklaring voor. De Romeinse historicus Tacitus beschrijft in zijn geschriften hoe de Romeinse gouverneur Curtius Rufus rond 47 na Christus een onsuccesvolle poging deed om zilvererts te delven in het gebied. Dit leverde wel wat zilver op, maar de opbrengsten waren veel te laag waren om de mijnbouw hier rendabel te maken.
Deze theorie wordt ondersteund door het feit dat de archeologen ook een mijnschacht hebben ontdekt. Deze schacht was waarschijnlijk aangelegd ter verkenning van de bodem. De tunnel eindigt slechts enkele meters voor een grote zilverader, die in de moderne tijd zo'n 200 ton zilver opgeleverd heeft.
De nabijheid van de militaire kampen tot de zilvermijn suggereert dat deze vestingen werden gebouwd om de mijnen tegen plunderaars en vijandelijke stammen te beschermen. Toen alle mijnbouw eenmaal was gestaakt, werden de kampen verbrand en werden de soldaten ergens anders gestationeerd.
Verbonden met de Limes?
De Limes is een tweeduizend jaar oude noordelijke grens van het immense Romeinse Rijk. Om deze grens te bewaken bouwden de Romeinen langs de rivier wachttorens, wegen, waterwegen en legerkampen. In deze oude grensstreek (die zich over Duitsland en Nederland uitstrekt) zijn veel overblijfselen in de vochtige grond bewaard gebleven. Niet voor niets werd de Limes in 2021 toegevoegd aan de UNESCO-Werelderfgoedlijst
Lange tijd werd aangenomen dat de gevonden smelterijen in Bad Ems verbonden waren met de Limes, waarvan er zo’n 800 meter ten het oosten van het fort resten zijn gevonden. Deze veronderstelling, die al tientallen jaren als geldig werd beschouwd, is nu weerlegd. Uit de opgravingen bleek immers dat de forten en de mijnschachten uit de jaren 43-47 na Christus dateren, terwijl de eerste vestingwerken van de Limes pas in 110 na Christus bij Bad Ems werden aangelegd. Toen de Limes hier kwam, waren de beide forten dus al tientallen jaren verlaten.
Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!
