Dat speurhonden ingezet kunnen worden voor forensisch onderzoek is natuurlijk bekend. Inmiddels is gebleken dat ze ook ingezet kunnen worden voor archeologisch onderzoek. Met behulp van honden zijn er duizenden jaren oude botten gevonden.

Toen de Kroatische archeoloog Vedrana Glavaš in 2014 met haar team opgravingen deed in het Velebit gebergte, stuitte ze op een 3000-jaar oude ringwalburcht en bijbehorende begraafplaats. Om deze bijzondere vondst verder te onderzoeken, schakelde ze de hulp in van hondentrainer Andrea Pintar. Het terrein waar ze haar onderzoek deed, was namelijk erg rotsachtig en het zou te kostbaar worden om veel opgravingen te verrichten. Grondradar en elektromagnetische inductie waarmee je de bodem kan scannen en vondsten kan doen zonder ze op te graven, waren door het rotsachtig terrein niet mogelijk. Glavaš moest een relatief goedkoop alternatief vinden.

Speurhonden worden vaak ingezet bij het zoeken naar vermiste personen. Het stoffelijk overschot van een mens heeft een specifieke geur die jaren bewaard blijft. Getrainde honden kunnen deze geur met gemak oppikken. Pintar werkte mee aan cold case politieonderzoeken die soms meerdere decennia verjaard waren. Glavaš vroeg zich daarom af hoe lang deze geuren bespeurbaar zouden blijven. Duizenden jaren, zo bleek.

Met behulp van de honden vond ze uiteindelijk nog zes nieuwe graven. Bij de opgravingen zijn onder andere stenen grafkisten en menselijke botten aangetroffen, welke dateren uit ongeveer 2700 voor Christus. In 2018 publiceerde ze haar onderzoek waarmee ze aan wil tonen dat speurhonden een belangrijke rol kunnen gaan spelen in toekomstig archeologisch onderzoek.

Glavaš is echter niet de eerste die honden heeft ingezet voor archeologisch onderzoek. De Australische hondentrainer Gary Jackson was een paar jaar eerder al de eerste die op het idee kwam. Jackson legt uit dat het probleem bij het vinden van menselijke resten is dat ze op een gegeven moment gaan rotten. Hiermee verdwijnt de specifieke geur van menselijk overschot en wordt deze vervangen door de geur van rot. Er zijn natuurlijk veel dingen in de natuur die een rottende geur afgeven. Voor de speurhond wordt het op een gegeven moment dan ook te moeilijk om het onderscheid te maken. Door ze specifiek te trainen op het bespeuren van mensenbotten, heeft Jackson een oplossing voor dit probleem gevonden. Met behulp van deze techniek heeft Jackson onder andere een 600 jaar oud Aboriginal-graf gevonden.

De Zweedse archeoloog Sophie Vallulv doet ook onderzoek met behulp van honden en zij traint ze zelf. In 2015 schreef ze haar masterscriptie hierover. Ze wilde graag weten of honden het onderscheid konden detecteren tussen menselijke en dierlijke botten. Uit haar onderzoek bleek dat in 94.2% van de gevallen de honden het menselijke bot konden identificeren.

Dat het gebruik van honden een belangrijke innovatie voor archeologisch onderzoek zou kunnen betekenen, moge duidelijk zijn. Jackson denkt echter, dat het ook belangrijk kan zijn voor politieonderzoek. Hij vertelt in een interview met National Geographic dat: “wanneer de politie denkt dat er ergens een lijk in een tuin begraven ligt bijvoorbeeld, dan kunnen ze dit gemakkelijk en snel vinden met behulp van een speurhond. Een hoop cold cases zouden zo heropend kunnen worden”.

Bronnen: The Atlantic, National Geographic, The Smithsonian.