In 2005 ontdekten archeologen bij het Ierse Kilkenny een groot massagraf met slachtoffers van de hongersnood die Ierland in de negentiende eeuw trof. De archeologen onderzochten 363 van de gevonden lichamen en deden daarbij onder andere onderzoek naar de effecten van roken op de gebitten van de overleden mensen.

Het was voor het eerst dat archeologen op deze manier archeologisch onderzoek konden doen naar de effecten van roken op het gebit, en dat leverde meteen een aantal opzienbarende resultaten op. De toestand van de gebitten was bij de overgrote meerderheid van de onderzochte lichamen namelijk bijzonder slecht. Tachtig procent van de onderzochte populatie leed aan tandbederf, en de helft van de onderzochte populatie miste een of meer tanden. Daarnaast werden bij een groot deel van de populatie slijtagesporen veroorzaakt door pijpgebruik op de tanden gevonden.

Verband tussen roken en mondhygiëne

Daarmee is volgens de onderzoekers ook aangetoond dat de er meer oorzaken waren voor de slechte staat van de gebitten dan alleen het eenzijdige dieet dat de mensen uit de laagste sociale klassen volgden. Dat blijkt ook uit een vergelijkend onderzoek dat de archeologen lieten uitvoeren. Daarbij vergeleken ze de populatie van dit onderzoek, met een soortgelijke populatie uit de vroege twintigste eeuw, die hetzelfde dieet volgde. De gebitten van de twintigste-eeuwse populatie waren er echter een stuk beter aan toe. Op basis daarvan maken de archeologen op dat het pijpgebruik grote invloed had op de mondhygiëne. 

Iedereen rookte pijp

In de negentiende eeuw was het gebruik van een pijp wijdverspreid in de laagste klassen van de Ierse samenleving. Pijptabak was een van de weinige plezierige zaken waar de mensen uit de laagste klassen van konden genieten. Zowel mannen als vrouwen rookten pijp. Dat bleek ook uit het onderzoek, de archeologen vonden bij zowel mannen als vrouwen schade aan het gebit, die werd veroorzaakt door het vastklemmen van een pijp tussen de tanden.

Het onderzoek werd uitgevoerd door archeologen van de Universiteit van de Queen's University in Belfast en de University of Otago. Het paper dat de onderzoekers publiceerden is hier te lezen.