Inwoners van vroeg-Ijzertijdse Zuid-Duitse citadel van de Heuneburg dronken eerder wijn dan voorheen werd aangenomen. Dit is gebleken uit recent onderzoek door archeologen van de universiteiten van München en Tübingen. 

Voorheen werd gedacht dat de Heuneburgers pas begonnen met het drinken van wijn nadat zij hiervoor speciaal bestemde drinkbekers uit de mediterrane regio’s hadden geïmporteerd. Na uitvoerige bestudering van voedselresten uit antieke bekers bleek hier echter geen sprake van te zijn: de wijnconsumptie vond reeds plaats voordat hiervoor bestemde bokalen werden geïmporteerd.

De Heuneburg

Het team van wetenschappers deed onderzoek in de Zuid-Duitse Heuneburg. Deze prehistorische nederzetting vormde een belangrijk centrum in de vroege Ijzertijd (800 - 500 voor Christus). Archeologen hebben in de loop der jaren talloze graven en uit het Middellandse Zeegebied afkomstige goederen weten op te graven in de ruïnes van de voormalige citadel. Door onderzoek te doen naar voedselresten, hoopten de archeologen uit München en Tübingen inzicht te krijgen in de consumptiegewoonten van de prehistorische bewoners van de nederzetting.

Wijn voor iedereen

De leden van het onderzoeksteam concludeerden dat wijn in de Heuneburg waarschijnlijk gedronken werd door alle groepen binnen de lokale bevoking in plaats van enkel door de elite. Deze bevinding kwam tot stand met behulp van dateringen van voedselresten die door de wetenschappers konden worden vastgesteld. 

Dankzij de dateringen kon worden achterhaald dat wijn reeds werd geconsumeerd voordat het verhoogde plateau in het centrum van de plaats, waar de sociale bovenlaag woonachtig was, werd bebouwd. Aldus was het mogelijk te bewijzen dat de introductie van wijn, die naar alle waarschijnlijkheid werd geïmporteerd uit het Middellandse Zeegebied, vooraf ging aan elitevorming.

Elitevorming

Nadat het centrale plateau tot stand kwam, werd het drinken van wijn steeds meer geassocieerd met een elitaire levensstijl. Voedselresten die konden worden herleid tot deze jaren waren namelijk geconcentreerd in het verhoogde gedeelte van de nederzetting, wat suggereert dat de drinkgewoonten van de sociale bovenlaag zich geleidelijk gingen onderscheiden van de rest van de bevolking.

Deze verschuivingen binnen de sociale structuur van de Heuneburg, zo geven de onderzoekers aan, bieden aanknopingspunten voor verder onderzoek naar de socio-culturele veranderingen binnen vergelijkbare prehistorische nederzettingen. 

Bronnen:

• Rageot M, Mötsch A, Schorer B, Gutekunst A, Patrizi G, Zerrer M, et al. (2019) The dynamics of Early Celtic consumption practices: A case study of the pottery from the Heuneburg. PLoS ONE 14(10): e0222991. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0222991
• "Heuneburg early Celts across classes may have drunk Mediterranean wine in local ceramics." Phys.org.

Afbeelding:

• Foto van aardewerk uit de Ijzertijd. Bron: Romaine [CC0] via Wikimedia.