In de buurt van de oude Mayastad Chichén Itzá is in een onderwatergrot een houten kano gevonden die dateert uit de 16e eeuw na Christus en is gemaakt door de Maya’s. Ook zijn er rondom de kano meerdere mensen- en dierenbotten gevonden, waardoor archeologen het vermoeden hebben dat het vaartuig een rituele functie had.

In 2021 ontdekten duikers de kano in een ‘cenote’ (onderwatergrot) op het Mexicaanse schiereiland Yucatán, op zo’n 4,6 meter onder het wateroppervlak. De kano werd bij toeval gevonden toen archeologen het gebied inspecteerden, ter voorbereiding op de aanleg van een spoorweg. ‘In eerste instantie dateerden archeologen de kano op 830 en 950 na Christus , maar uit een nieuwe koolstofanalyse blijkt echter dat het hout van het vaartuig dateert uit de 16e eeuw. Onderzoekers hebben verschillende 3D-modellen van de kano laten maken om de afmetingen ervan te specificeren: de boot is 2,15 meter lang, 45 centimeter breed  en 36,5 centimeter hoog.

Yucatan

Yucatan is een schiereiland in het oosten van Mexico, en tevens de thuisbasis van de Mayacultuur. De Maya’s bouwden diverse steden op Yucatan, zoals Chichén Itzá en Tulum, met daarin grote stenen tempelcomplexen. Veel van deze oude steden zijn nog steeds te bezoeken en trekken jaarlijks veel toeristen. Chichén Itzá is een van de beroemdste Mayasteden op Yucatan, vooral vanwege de vele indrukwekkende gebouwen, waaronder de Kukulca-piramide en de Grote Balbaan.

Ritueel gebruik

Nabij de kano hebben onderzoekers ook botten van mensen en dieren gevonden. In totaal vonden archeologen 38 skeletresten, waaronder een menselijk middenvoetsbeentje (voetbeen) dat hoogstwaarschijnlijk afkomstig was van een volwassen vrouw. Daarnaast troffen ze botten aan van gordeldieren, evenals een hond, kalkoen en adelaar, aldus een verklaring van INAH.

Door de ligging van de kano en de vele gordeldierbotten die er lagen, denken de archeologen dat het hier gaat om een ritueel gebruik. De onderzoekers denken namelijk dat de overblijfselen van de gordeldieren een "toespeling kunnen zijn op het binnengaan [door de gordeldieren] van de onderwereld", aldus de verklaring. Dit vermoeden is gebaseerd op het feit dat gordeldieren bedreven zwemmers zijn die in staat zijn om hun adem onder water in te houden en hun klauwen te gebruiken om zichzelf voort te stuwen. In de Mayacultuur werden cenotes namelijk gezien als een soort openingen naar de onderwereld.

“Er zijn ook afbeeldingen bekend in Maya-keramiek waarin het gordeldier verschijnt als een 'kruk van de goden', met personages die hun voeten erop plaatsen," aldus Alexandra Biar, een archeoloog van het Franse Nationale Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek (CNRS) , aan Live Science. "Dit zou direct verband houden met het archeologische bewijs dat nabij de kano is waargenomen", aldus Biar. Omdat het gordeldier dus dient als een manifestatie van verschillende goden.

Niet alleen de botresten van de gordeldieren wekten het vermoedden bij de archeologen dat het hier ging om een ritueel gebruik. De kano gaf ook enig bewijs dat hij werd gebruikt als onderdeel van een heilige ceremonie, aangezien hij een "zeer zware" boeg en achterkant had, die moeilijk te sturen zouden zijn geweest in snelle stromingen. Dit maakte het vaartuig nogal onpraktisch, wat betekent dat hij hoogstwaarschijnlijk nooit gebruikt is om daadwerkelijk mee te varen.

---

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!

---