Onthoofding van Van Oldenbarnevelt
www.geheugenvannederland.nl via wikimedia commons.
Opgravingen op het Binnenhof: op zoek naar het skelet van Van Oldenbarnevelt
Er zijn opgravingen gepland in de voormalige Hofkapel op het Binnenhof, zo blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer van minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het is mogelijk dat het skelet van de beroemde raadpensionaris Johan van Oldebarnevelt hier nog ligt.
Met de geplande renovatie van het Binnenhof, dient zich de mogelijkheid aan om archeologisch onderzoek te doen naar de graven onder de voormalige Hofkapel op het Binnenhof (nu onderdeel van de gebouwen van de Eerste Kamer). Bekend is dat hier honderden belangrijke historische figuren begraven liggen uit een periode van vijfhonderd jaar, waarvan er tientallen met naam en toenaam bekend zijn. Het zou kunnen dat Van Oldebarnevelt hier ergens tussen ligt.
Van Oldenbarnevelt was van 1586 tot zijn dood in 1619, raadpensionaris van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Dit was destijds de hoogste politieke positie in het land. In eerste instantie werkte hij samen met Maurits van Oranje, de stadhouder en zoon van Willem van Oranje, Van Oldenbarnevelt nam de diplomatieke en politieke leiding van het land op zich, terwijl Maurits het leger aanvoerde. Ondanks dat de samenwerking in het begin heel goed ging, kwamen er al snel onenigheden tussen de twee. De heren waren het niet eens over diplomatieke en militaire besluiten die genomen moesten worden en ze waren het religieus gezien ook niet eens. Uiteindelijk pleegde Maurits een soort staatsgreep waarbij hij Van Oldenbarnevelt arresteerde op verdenking van hoogverraad. Enkele dagen later werd Van Oldenbarnevelt ter dood veroordeeld en onthoofd op het Binnenhof. Zijn lichaamsresten werden verzameld in een kist en begraven onder de Hofkapel. Het gerucht gaat dat zijn familie later het lichaam in de dorpskerk van Berkel heeft begraven, maar hier is geen enkel bewijs voor.
Het is dus niet uitgesloten dat zijn lichaamsresten nog onder de kapel liggen. Het zal echter moeilijk worden om hem te identificeren. Er is geen DNA-match beschikbaar waarmee zijn stoffelijke resten geïdentificeerd zouden kunnen worden. Het zou misschien kunnen dat Oldenbarnevelts zoon ook onder de voormalige Hofkapel begraven ligt. “Wanneer er dus twee genetisch nauw verwante skeletten zouden worden gevonden, waarvan de leeftijden overeenkomen met vader en zoon Van Oldenbarnevelt en die beide sporen van onthoofding vertonen, is de waarschijnlijkheid groot dat het om deze personen gaat” zo blijkt uit de brief. Het zal echter geen gemakkelijk onderzoek worden. Bij de sloop van de kapel in 1879 zijn de graven op een slordige wijze onderzocht.
Het belang van Van Oldenbarnevelt voor de Nederlandse geschiedenis acht de minister groot. Zo is hij laatst opgenomen in het Canon van Nederland. Hij heeft er voor gezorgd dat Engeland en Frankrijk de onafhankelijkheid van de Republiek erkende, was verantwoordelijk voor het Twaalfjarig Bestand en hij heeft de oprichting van de VOC geïnitieerd. Het onderzoek zal plaatsvinden van medio 2020 tot eind 2021.
Bron: brief van de Tweede Kamer.