Een nieuw onderzoek bevestigt dat een reeks fossielen, die gereconstrueerd een plat mensengezicht vormen, aantonen dat er naast de Homo habilis en Homo erectus nog een ander mensenras bestond aan het begin van de tijd.

De fossielen bestaan uit een gezicht, een intacte onderkaak en een gedeelte van een bovenkaak. De overblijfselen werden tussen 2007 en 2009 gevonden nabij het Turkanameer in Kenia. De gereconstrueerde schedel komt overeen met een schedel die in 1972 werd gevonden, een vondst die onderzoekers al veertig jaar voor een mysterie zet.

De overblijfselen uit Kenia werden op tien kilometer afstand van de vindplaats van de schedel uit 1972 gevonden en zijn tussen de 1,78 en 1,95 miljoen jaar oud. De schedel uit 1972, die ook wel 1470 wordt genoemd, stamt uit dezelfde periode. “We hebben nooit echt begrepen wat het was en waar het bij hoorde,” aldus Meave Leakey, de vrouw van paleontoloog Richard Leakey die de vondst deed.

Homo habilis en erectus

De schedels behoorden toe aan een tot nu toe onbekend mensenras dat waarschijnlijk naast de Homo habilis en Homo erectus leefde in hedendaags Kenia. “Met deze nieuwe fossielen kunnen we met zekerheid zeggen dat er twee groepen van niet-erectus mensen naast elkaar leefden bij het Turkanameer,” aldus Meave.

De schedels verschillen sterk van die van de Homo habilis en Homo erectus. Ze hebben een platte neus, een breed gezicht en een redelijk vooruitstekende kaak. Dit nieuwe ras kreeg aanvankelijk de naam Homo rudolfensis, maar het onderzoeksteam probeert deze term te vermijden omdat er nog enkele onbeantwoorde vragen zijn.

Het team gaf aan dat nader onderzoek kan aanduiden dat een Homo habilis als hetzelfde ras als de 1470 kan worden aangeduid, wat betekent dat 1470 ook een Homo habilis was. In dat geval zouden de nieuwe overblijfselen een andere benaming krijgen. Ondanks deze onduidelijkheid is het nu wel mogelijk om “de hele collectie van non-erectus fossielen te herclassificeren in twee groepen met duidelijke statistieken,” aldus het onderzoeksteam.

Voorouders

Deze ontdekking maakt ook plaats voor een nieuwe discussie: welk ras vormde de voorouder van de Homo erectus, het ras waar de moderne mens van af stamt? Volgens antropoloog William Kimbel is de Homo habilis de meest logische kandidaat, omdat de anatomie beter overeenkomt met die van de Homo erectus.

Bernard Wood, professor van menselijke oorsprong aan de George Washington universiteit, geeft echter aan dat de schedel van 1470 een grotere herseninhoud dan de Homo habilis had, hoewel “dat niet betekent dat het een voorouder van de Homo erectus was”.

“Sommige kleinere Homo erectus schedels hebben opmerkelijk kleine hersenen,” legt Wood uit. Dat zou suggereren dat de grotere herseninhoud van de Homo erectus binnen het ras is ontwikkeld, en dus niet geërfd is van een voorouder. Wood geeft echter ook aan dat het lastig is om dergelijke argumenten voor te stellen met alleen maar schedelfragmenten als bewijs. Hij beschrijft de discussie als “de relatie tussen drie auto’s proberen te achterhalen terwijl je alleen maar een paar motoronderdelen hebt”.

“Darwin zei al dat het erg moeilijk zal zijn om de oorsprong van de mens vast te stellen,” aldus Wood. “Ik denk dat hij, zoals gewoonlijk, de spijker op de kop sloeg.”

Bron: National Geographic