Tijdens de aanleg van de Hanzelijn bij het Gelderse Hattemerbroek is door archeologen een 4.200 jaar oud graf ontdekt. In het graf uit de Klokbekercultuur is een groot aantal bloemen van onder andere de Moerasspirea aangetroffen. Tevens zijn in het graf pollen aangetroffen die sterk lijken op die van de Cannabisplant.  

Bij de nieuwbouw van spoor en stations doen ProRail-archeologen onderzoek om het verlies van historisch erfgoed tegen te gaan. De Hanzelijn is aangelegd in een deel van Nederland waar nog weinig over bekend was. Het onderzoek heeft informatie opgeleverd over de ontwikkeling van het gebied in de afgelopen 11.000 jaar.

Het graf is ruim vijf jaar geleden al aangetroffen en de vondsten zijn sindsdien bestudeerd. Er moest onder andere datering plaatsvinden van de aangetroffen materialen en pollen. Het onderzoek aan de Hanzelijn is uitgewerkt in een 650 pagina’s tellend boek wat afgelopen dinsdag is overhandigd aan de archeoloog van de regio Noord-Veluwe.

Met zorg begraven

Het aangetroffen graf stamt uit de Klokbekercultuur en dateert vermoedelijk uit de periode 2.459 tot 2.203 voor Chr. Het biedt een unieke kijk op de begrafenisrituelen in de steentijd. De overledene is in een met planken afgezette kuil begraven. Op de bodem lag vermoedelijk een rieten mat waarop de bloemen van Moerasspirea hebben gelegen. Gezien het aantal pollen moet er een enorme hoeveelheid bloemen in de kuil gelegen hebben.

De andere aangetroffen pollen lijken sterk op hennep (Cannabis Sativa). Archeologen durven alleen niet met zekerheid te zeggen dat het werkelijk Cannabis is, aangezien dit de eerste keer is dat het is aangetroffen in Nederland. Het is echter aannemelijk, gezien de plant net als Moerasspirea een geneeskrachtige werking heeft. Moerasspirea werkt koortsverlagend en (medicinale) Cannabis wordt ook tegenwoordig gebruikt bij chronische pijn. Tevens werd er gerst en tarwe aangetroffen in het graf.

In het graf werden ook enkele sieraden aangetroffen. Zo vond men een aantal barnstenen voorwerpen (kralen, knopen en hangers) en lagen er bij het hoofd elf stukken die vermoedelijk een hoofddeksel vormden. Drie stukken barnsteen aangetroffen rond de middel vormden een gordel of riem. Ook lagen er een vuurstenen mesje en twee klokbekers in het graf.

Andere Hanzelijn vondsten

In Hattemerbroek is ook nog een ander prehistorisch graf gevonden tijdens het bouwen van de Hanzelijn. In dit vermoedelijke kindergraf is een standvoetbeker aangetroffen,  welke typerend is voor de Enkelgrafcultuur en dateert uit circa 2.800 tot 2.400 voor Chr. 

Enkele op de Hanzelijn aangetroffen potten suggereren het vervaardigen van pek of teer uit dennenhout en berkenbast. Er wordt veronderstelt dat in de omgeving van Dronten en Hattemerbroek teer of pek is gemaakt in de steentijd, wat gebruikt werd als universele lijm. Het kon bijvoorbeeld gebruikt worden om stenen op een houten of benen ondergrond te lijmen voor bijvoorbeeld pijlen, speren of bijlen. Tevens werd het onder andere op kleding, schoeisel, vaartuigen en waterputten gesmeerd om deze waterdicht te maken. Ook kon de duurzaamheid van vis- en jachtnetten ermee verlengt worden. Dit maakt het een essentieel materiaal in de zorg voor primaire levensbehoeften in de steentijd.

Meer informatie over het gebruik van Cannabis in de oudheid is te vinden op IsGeschiedenis.

Bron: Blik op Nieuws