Het Groningse dorp Aduard heeft een geheim en het ligt begraven onder alle huizen. In de Middeleeuwen stond hier een van de grootste kloosters van Europa. Dankzij een nieuwe applicatie voor de smartphone en tablet komt de rijke kloostergeschiedenis digitaal weer tot leven. De Groningse kunstenaars/vormgevers Martin Borchert, Greetje Bijleveld en Axe Kooi brengen dit lang vergeten wonder letterlijk in beeld. Zij doen dit met zeven unieke zuilen/kunstwerken, elf tekstpanelen en de nieuwste 3D-technieken. In een bijzonder en interactief samenspel brengen deze drie kunstuitingen de ruïnes van het eeuwenoude klooster van Aduard weer tot leven.

Middeleeuws kloosterterrein

Zaterdag 19 september onthullen gedeputeerde Fleur Gräper-van Koolwijk van de provincie Groningen en wethouder Fred Stol van de gemeente Zuidhorn de kunstwerken en lanceren zij de gratis 3D-app. Dit alles vindt plaats op het Kaakheem in Aduard tijdens een groots Middeleeuws dorpsfeest. Met het virtueel tot leven brengen van het kloosterterrein in Aduard via een 3D-app heeft Aduard een landelijke primeur op het gebied van augmented reality. De 3D-app is op 19 september na de lancering gratis te downloaden. Een voorproefje is te zien via de filmtrailer op www.kloostermuseumaduard.nl.

Kloosterwandeling

In het dorp is een twee kilometer lange wandelroute uitgestippeld rond het voormalig klooster-terrein. Op deze route staan de zeven kunstwerken en elf tekstpanelen. Met een gratis 3D-app wordt er contact met de kunstwerken gemaakt waardoor het klooster digitaal tot leven komt. De bezoeker kan met zijn smartphone of tablet 3D beelden van het klooster uit de twaalfde eeuw oproepen. Hij kan zelfs ter plaatse virtueel door het kloostercomplex lopen. Een mooi startpunt voor de wandeling is het kloostermuseum St. Bernardushof, dat gevestigd is in het oudste huis van Aduard.

Digitale reconstructie

De 3D-reconstructie is gemaakt door Axe Kooi en Jakob Loer. Axe is gespecialiseerd in 3D-visualisaties. Zijn bijzondere belangstelling gaat uit naar Middeleeuwse kerkarchitectuur. Jakob Loer is inwoner van Aduard en houdt zich bezig met de geschiedenis van het dorp. Hij heeft de bouwers van de app geadviseerd over de kloostergebouwen. Van het Cisterciënzerklooster in Aduard zijn geen exacte beschrijvingen en afbeeldingen nagelaten. De informatiebronnen die de bouwers tot hun beschikking hadden, waren onder meer het verslag van een archeologische opgraving van eind jaren dertig van de vorige eeuw en de Abtenkroniek van Aduard met een beschrijving van de abdijgeschiedenis. Grondig speurwerk en logisch denkwerk hebben een reconstructie opgeleverd die de historische werkelijkheid in hoge mate benadert. De makers hebben daarom alle gebouwen waarvan zij zeker weten dat zij hebben bestaan, in de reconstructie opgenomen.

Zuilen en tekstpanelen

De 3D-zuilen zijn ontworpen door beeldend kunstenaar Martin Borchert. De tekstpanelen door grafisch ontwerper Greetje Bijleveld. In de vormgeving wordt op allerlei manieren verwezen naar de bijzondere geschiedenis van Aduard. De torenvorm van de zuilen en panelen verwijst naar de kerkarchitectuur waarin de toren naar de hemel reikt. De handgeschreven Latijnse teksten die in de aluminium panelen op de 3D-zuilen zijn geprint, zijn afkomstig uit een exemplaar van de Abtenkroniek van Aduard. De Middeleeuwse, met bladgoud bedekte letters in de windvanen bovenop de 3D-zuilen en de M op het kloostermuseum zijn de beginletters van de getijdengebeden. De rode kleur op de tekstpanelen en van het cortenstaal van de 3D-zuilen verwijst naar de kleur van de bakstenen waaruit het klooster was opgetrokken. De vorm van de tekstpanelen doet denken aan Middeleeuwse banieren. Het logo van de kloosterwandeling heeft de vijfhoekige vorm van de kloosterplattegrond en doet denken aan een Middeleeuws wapenschild.

Kloosterdorp Aduard

Aduard ligt zo’n 10 kilometer ten westen van de stad Groningen en aan de rand van het Nationaal landschap Middag-Humsterland. Dit is een van de oudste cultuurlandschappen van Europa. De Abdij van Aduard is van grote invloed geweest op haar omgeving. Het spoor van de monniken is tot in de wijde omtrek van het dorp terug te vinden in het landschap. Naast de levendige handel in kloostermoppen (bakstenen) en de ingenieuze waterwerken, was het klooster ook op intellectueel gebied toonaangevend. Het trok geleerden als Wessel Gansfort en Rudolf Agricola aan. Toen het klooster rond 1580 in verval raakte, richtten zij enige tijd later de Rijksuniversiteit in Groningen op. Aduard telt nu ongeveer 2000 inwoners.

Bron: Gemeente Zuidhorn