Het is waarschijnlijk een van de grootste archeologische mysteries uit de Minoïsche oudheid: de Schijf van Phaistos. De schijf werd in 1908 gevonden op Kreta en sommige tekens op de schijf komen overeen met andere Kretenzische schriften. Desondanks is de schijf tot nu toe nog niet ontcijferd.

Schijf van Phaistos

De schijf van Phaistos is een rond kleitablet met een diameter van 16 centimeter en ongeveer 16-19 millimeter dikte. De schijf stamt uit ongeveer 1700-1600 v.Chr. en zou horen bij de Minoïsche beschaving. Op beide zijden van de schijf zijn pictogrammen gedrukt met reliëfstempels. De tekst is gedrukt in een spiraalvorm en zou van binnen naar buiten moeten worden gelezen. De schijf van Phaistos werd in 1908 gevonden door de Italiaanse archeoloog Luigi Pernier op de Minoïsche site Phaestus/Festos. Hier werd een paleis gevonden ter grote van het paleis bij Knossos.  

Ontcijferen van het schrift

De tekens van de schijf van Phaistos zijn nog een raadsel. Over de inhoud en context van de schijf is niet veel bekend en doordat het schrift kort is, weten wetenschappers niet zeker of het een tekst is. Onderzoeker Peter Aleff bijvoorbeeld beweerd in zijn boek dat de schijf een variant is op het spel ganzenbord. De meeste wetenschappers denken echter dat het schrift op de schijf een lettergreepschrift is. Elke lettergreep heeft een apart symbool. Ook het hiërogliefenschrift en de Kretenzische schriften Lineair A en B zijn lettergreepschriften ( Syllabisch schrift). Sommigen van de 242 tekens komen ook overeen met Egyptische hiërogliefen en afbeeldingen in Egyptische tempels. Zo beweerde onderzoeker Steven Roger Fischer dat de taal van de schijf een variant is op het Grieks en het Lineair A en B.  Volgens Fischer ging de tekst over een oproep om tot strijd te gaan.

Buitenlandse afkomst

Toch lijkt het wetenschappers tot nu toe onmogelijk om de schijf van Phaistos te kunnen ontcijferen zolang er geen andere teksten met dit schrift worden gevonden. Daarvoor is de tekst te kort en is er te weinig informatie bekend over de stad Phaistus. Het zou ook kunnen zijn dat de schijf oorspronkelijk niet van Kreta komt maar door handel of oorlog in Phaistus terecht is gekomen. Eventueel wordt ook nog gedacht aan een vervalsing. Een thermoluminescentiedatering, waarbij het jaar van vervaardiging kan worden vastgesteld, is tot op heden niet gedaan. Tegenwoordig is de schijf te bewonderen in het Archeologisch Museum in Iraklion.

Bronnen:

Wikipedia.org: Phaistos Disc
Ancient-greece.org: Phaistos

Afbeelding:

Wikipedia.org: Schijf van Phaistos