Thomas van Roijen
Een team van archeologen heeft in Griekenland een bijzondere expeditie uitgevoerd. Onder leiding van de Tsjechische archeoloog Radomír Tichý is het team de Egeïsche Zee overgestoken in een replica van een prehistorisch boot. De replica voor de Monoxylon IV expeditie is gebaseerd op een vaartuig uit de jonge steentijd van zo’n 8.000 jaar geleden. De lange reis van het Griekse eiland Samos naar het schiereiland van de Peloponnesos was 500 kilometer lang en nam een maand in beslag. Met het experiment willen de archeologen licht werpen op de verspreiding van prehistorische landbouwkolonies in het Middellandse Zeegebied.

Monoxylon

De bemanning van 20 peddelaars en een stuurman heeft er een zware reis opzitten van meer dan 100 uur. Zo hebben de opvarenden het hoofd geboden aan een elf uur durende tocht met tegenwind naar het eiland Amorgos en hebben ze de bijna windloze hitte doorstaan op de laatste etappe richting de Peloponnesos. Met een gemiddelde snelheid van 5 kilometer per uur was het dus een hele uitdaging om alle 17 etappes af te leggen. Gelukkig konden de deelnemers op sommige van de eilanden die ze aandeden overnachten.

De boot en zijn bemanning trotseren de wateren van de Middellandse Zee

Monoxylon.cz.

De boot is gemaakt van een grote uitgeholde boomstam, heeft een lengte van ruim 12 meter en weegt bijna 3.000 kilo. Dergelijke boomstamkano’s, ook wel monoxylons genoemd, bestonden al zo’n 8.000 jaar geleden en zijn daarmee een van de oudste bekende vaartuigen ooit. Vanwege hun massieve materiaal worden de kano’s nog regelmatig gevonden tijdens archeologisch onderzoek. Met hun indrukwekkende prestatie hebben de archeologen aangetoond dat de ogenschijnlijke primitieve monoxylons in staat waren om grote afstanden af te leggen.

Nederzetting bij het Meer van Bracciano

De replica van de monoxylon is gebaseerd op een boot die in 1994 in het Italiaanse Meer van Bracciano is gevonden. Aan dit meer in de buurt van Rome lag zo’n 9.000 jaar geleden een nederzetting. De stichters van de kolonie arriveerden waarschijnlijk over het water van de rivier de Arrone, die het Meer van Bracciano verbindt met de zee. Langs het meer vonden de bemanningsleden vruchtbare landbouwgrond, bossen en drinkwater. Omdat er rond het meer voornamelijk vondsten van jager-verzamelaar-culturen zijn gedaan, veronderstellen archeologen dat de inwoners van de kolonie landbouwkennis met zich meebrachten.

Met het Monoxylon IV project en voorgaande expedities willen de archeologen onderzoeken of en hoe de boomstamkano’s zijn gebruikt in zeereizen in het Middellandse Zeegebied van de jonge steentijd. Zo konden niet alleen mensen maar ook technologieën zoals landbouw zich over grote afstanden verspreiden. De expeditie biedt inzicht in de manier waarop de regio voor het eerst te maken kreeg met landbouwkolonies en in de stroomversnelling terechtkwam van de agrarische revolutie.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? JA GRAAG!