Mantel van kalkoenveren uit ca. 1.200

Een vrijwel intact overgeleverde Pueblo-mantel uit ca. 1200

Edge of the Cedars State Park Museum

Eeuwenoude deken bevat 11.550 kalkoenveren

Dat de inheems Amerikaanse Pueblovolken dekens van kalkoenveren maakten, was al jaren bekend. Maar hoe deze kledingstukken precies werden gemaakt is veel minder duidelijk. Recent onderzoekt werpt hier echter nieuw licht op. Archeologen hebben een 800 jaar oud exemplaar grondig geanalyseerd, om te ontdekken hoe hij precies was samengesteld. Dit leverde een aantal opmerkelijke ontdekkingen op. Zo bleek deze deken maar liefst 11.550 kalkoenveren te bevatten.

Deze deken was afkomstig van de Pueblovolken, die tussen ongeveer 100 en 1.600 na Christus in het zuidwesten van Noord-Amerika leefden. Hierbij vestigden ze zich met name in de huidige Amerikaanse staten Colorado, New Mexico, Utah en Arizona. Archeologische vondsten wijzen erop dat hun dorpen meestal op meer dan 1.700 meter boven de zeespiegel lagen. Dit zou ook de behoefte aan warme mantels en dekens verklaren. Op deze hoogte zijn de winters namelijk behoorlijk koud. Bovendien kan ook in de warme seizoenen de temperatuur hier ’s nachts flink dalen.


Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!


Van konijnenbont naar kalkoendons

Om zich tegen de kou te beschermen, maakten de pueblovolken gebruik van mantels en dekens. Archeologen gaan ervan uit dat ieder lid in de Pueblo-gemeenschap zo’n deken had, van de kinderen tot de bejaarden. Deze kledingstukken werden oorspronkelijk van konijnenbont gemaakt. In de eerste paar eeuwen naar Christus stapten de Pueblovolken echter over op exemplaren die van de donsveren van kalkoenen werden gefabriceerd. Een mogelijke reden hiervoor was dat ze deze vogels daarvoor al gedomesticeerd hadden, waardoor ze niet meer op jacht hoefden om aan het materiaal te komen. Over hoe deze kledingstukken precies werden gefabriceerd, was echter weinig bekend. Dit komt voor een deel omdat er maar weinig van deze dekens zijn overgeleverd, aangezien organisch materiaal op lange termijn wegrot.

Intact exemplaar omnderzocht

Om meer licht op dit raadsel te werpen, onderzocht een groep wetenschappers van de Washington State University een van de weinige intact overgeleverde exemplaren. Hierbij keken ze naar een Pueblo-deken in het Cedars State Park Museum in Utah, die naar schatting uit de dertiende eeuw afkomstig is. Dit exemplaar (van 99 bij 108 cm) werd grondig geanalyseerd, waarbij de onderzoekers onder meer keken naar de hoeveelheid veren en draad in de deken. Hieruit kwam naar voren dat de deken maar liefst 11.50 kalkoenveren bevatte. Deze veren werden bijeengehouden door 180 meter touw, dat gemaakt was van yucca-vezels. Van dit koord werd met behulp van knopen een raamwerk gemaakt, waar de veren vervolgens in ‘gestoken’ werden. Dit moet een waar monnikenwerk zijn geweest.

Veren nageteld

Maar waar haalden de Pueblovolken dan al die veren vandaan. Om daarachter te komen, schaften de onderzoekers het verendek van twee afgeschoten wilde kalkoenen aan. Hiervan telden ze vervolgens het aantal veren per kalkoen, om uit te rekenen hoeveel kalkoenen er nodig waren om één deken te maken. Hieruit bleek dat het verendek van 4 tot 10 kalkoenen nodig zou zijn geweest om de onderzochte deken na te maken, afhankelijk van de lengte van de veren.

Van levende kalkoenen geplukt

De onderzoekers gaan ervan uit dat de Pueblovolken deze veren waarschijnlijk van levende kalkoenen plukten. Op deze manier konden ze namelijk meerdere verendekken uit één vogel halen. Aangezien kalkoenen in het wild soms meer dan 10 jaar oud kunnen worden, konden deze dieren zo een behoorlijke hoeveelheid veren opleveren. Volgens de onderzoekers verklaart dit mogelijk ook waarom de kalkoen zo hoog in aanzien stond bij de Pueblocultuur. Vandaag de dag spelen kalkoenveren dan ook nog steeds een grote rol in de nazaten van de Pueblovolken.

Bronnen: Science Direct, Sci News


Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!


Meer lezen