Op woensdag 24 september hebben twee archeologische topvondsten als eerste een plek gekregen in Huis van Hilde. Het gaat om twee sarcofagen die een centrale plaats innemen in de permanente tentoonstelling in het nieuwe archeologiecentrum. De stenen doodskisten werden overgebracht van het huidige depot in Wormer naar Huis van Hilde in Castricum.

Huis van Hilde

De bouw van Huis van Hilde is nog in volle gang. De oplevering van het gebouw staat gepland voor eind oktober. Vanaf 3 november start de inrichting van de tentoonstelling en wordt de archeologische collectie overgebracht vanuit gebouw Mercurius in Wormer. De sarcofagen zijn samen met de kano’s van Wieringermeer en Uitgeest de grootste objecten in Huis van Hilde. De kisten wegen 1360 kilo en 1030 kilo en zijn op een speciale constructie in de tentoonstellingsruimte geplaatst. Plaatsing zou niet meer mogelijk zijn als de ruimte is gevuld met vitrines en mensfiguren.

Etersheim en Hem

Van de twee sarcofagen is die van Etersheim het meest bekend. De middeleeuwse sarcofaag van Etersheim (eerste helft 12e eeuw na Christus) werd in augustus 2009 van de bodem van het Markermeer gelicht. De vondst was – en is – wetenschappelijk en cultuurhistorisch van bijzonder groot regionaal en landelijk belang. Het gebeurt niet vaak dat sarcofagen compleet (dus met deksel) en op de oorspronkelijke plaats worden aangetroffen.

De sarcofaag is grondig gereinigd en gerestaureerd. Na de restauratie was het unieke object in 2011 het middelpunt van de tentoonstelling ‘Het Geheim van Etersheim’, die te zien was in de Grote Kerk van Oosthuizen. Daarna was de sarcofaag niet meer te zien voor publiek.Het object, gemaakt van bontzandsteen, lag in de verdronken nederzetting Etersheim. Tijdens het ontstaan van de Zuiderzee, in de 17de eeuw, werd Etersheim grotendeels verzwolgen door het water. Tijdens archeologisch onderzoek in 2009 werd ook aardewerk, bouwmateriaal en menselijk botmateriaal gevonden.

Vier schedels

De tweede sarcofaag werd in 1948 gevonden op het kerkhof van de Hervormde kerk in Hem (West-Friesland) en vervolgens geschonken aan het Westfries Museum in Hoorn. De provincie Noord-Holland heeft de sarcofaag in 2013 van het museum in bruikleen gekregen, samen met bijbehorende deksel. Het geheel is uitgevoerd in een fraai roodbontzandsteen en dateert ook uit de 12e eeuw. Het bijbehorende deksel is rijkelijk met Christelijke symboliek versierd. Bijzonder detail is dat er vier schedels in de kist zaten toen deze werd gevonden.

Afbeeldingen
- Sarcofaag van Etersheim (links) en van Hem (rechts). Foto door Studio John Meijer.
- Sarcofaag wordt uit het Markermeer getild.