18e-eeuwse recycling gevonden in Estland

Liisa Randmaa en Andres Eero van het Estonian Maritime Museum onderzoeken de romp van een gevonden scheepswrak in Tallinn, Estland.

Priit Lätti.

Dit scheepswrak in Estland bewijst het: in de 18e eeuw recyclede men al!

Onderzoekers hebben de romp van een schip uit de 17e of 18e eeuw opgegraven in Tallinn, de hoofdstad van Estland. Het geraamte van het schip is doorgezaagd en het bovenste deel van het vaartuig ontbreekt. Waarschijnlijk zijn de onderdelen van het vaartuig hergebruikt.

Doorgezaagd

Het wrak werd gevonden tijdens bouwwerkzaamheden, ongeveer 150-200 meter van de huidige kustlijn. Het zeewater, dat vroeger tot de vindplaats reikte, was hier toen één tot anderhalve meter diep. Het schip is duidelijk gedemonteerd nadat het aan het einde van haar levensloop aan de grond was gezet. Het geraamte is op de plek van de watergrens doorgezaagd en alles wat daarboven uitkwam is verwijderd. Hout, touw, metaal en zeilen werden waarschijnlijk hergebruikt. Verder is het wrak ook helemaal leeggeplunderd; er zijn bij de opgravingen geen artefacten van dit specifieke schip teruggevonden.

Hergebruik

"We kunnen gerust aannemen dat dit hergebruik de normale gang van zaken was. Er bestaan historische verslagen van het ontmantelen en hergebruiken van voormalige scheepsonderdelen uit de haven", zegt Priit Lätti, onderzoeker bij het Estonian Maritime Museum Foundation. De materialen  werden hergebruikt bij de bouw van nieuwe schepen. Daarom bleven schepen van nut nadat ze waren ontmanteld. Archeologen hebben bijvoorbeeld klinknagels teruggevonden bij het stadhuisplein van Tallinn. "Dit betekent niet dat de zee tot daar reikte, maar simpelweg dat scheepsonderdelen werden hergebruikt", verklaart Lätti.


Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!


Brandgevaar

Het is voor de Estlandse onderzoekers niet vreemd om zo'n wrak te vinden. De zeebedding in de baai van Tallinn ligt bezaaid met scheepswrakken. Deze zijn met opzet aan land gebracht. Volgens Lätti werden schepen die in de brand stonden uit de haven weggesleept, om verspreiding van het vuur te beperken. Zowel de schepen als de scheepswerf waren namelijk van hout.

Het gevonden wrak

Het gevonden wrak was van massief eikenhout en dateert waarschijnlijk uit de 17e of 18e eeuw. De onderzoekers wachten nog op de resultaten van het jaarringenonderzoek. Het gevonden scheepswrak beslaat alleen het onderste deel van het schip, waarschijnlijk de stuurboord-kant. Dat deel bestond van origine uit buiten- en binnenplanken en vloerhout. Men gebruikte houten pinnen om de planken aan elkaar te bevestigen, maar er werd ook een aantal grote ijzeren spijkers gevonden. Deze werden gebruikt om de binnenkiel vast te zetten. Een binnenkiel is een lange balk om de kiel te versterken. Noch de kiel noch de binnenkiel zijn echter bewaard gebleven, wat doet vermoeden dat deze ook zijn gerecycled.


Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine, meer weten over dit prachtige magazine? Klik hier!


 

Meer lezen