Enkele van de gevonden ruggenwervels

Dit precolumbiaanse volk herstelde lichamen uit door kolonisten geroofde graven

Tijdens een grootschalig onderzoek in het zuiden van Peru hebben archeologen 664 graven onderzocht in de Chincha-vallei aan de Peruaanse kust. Hierbij deden ze een opmerkelijke ontdekking: bij 192 skeletten bleek namelijk dat de rugwervels met riet aan elkaar geweven waren. De onderzoekers vermoeden dat het om graven gaat van mensen uit de vallei, die hersteld zijn nadat de graven waren geplunderd door de Spanjaarden.

Nadat de onderzoekers een koolstofdatering verrichten op de botten, bleken deze uit de periode tussen 1450 en 1650 na Christus te stammen. Een periode waarin het Incarijk (waar de Chincha-vallei onderdeel van was) instortte en gedwongen plaatsmaakte voor Spaanse kolonisten. De Spaanse veroveringen gingen gepaard met grootschalige plundertochten, waarbij ook talloze inheemse graven werden leeggeroofd.

Het gebied van de Chincha-cultuur, aangegeven in het geel

Via Wikimedia Commons.

Geschiedenis van de Chincha-vallei

De Chincha-vallei werd in de periode 1000 - 1400 n.Chr. (ook wel de Late Tussenperiode genoemd) geregeerd door het gelijknamige Chincha-koninkrijk. Dit koninkrijk werd rond 1480 ingelijfd bij het Incarijk. De conquistador Pedro Cieza de León (1520 - 1554) beschreef de regio als een "grote provincie, in de oudheid gewaardeerd (...) prachtig en groots (...) zo beroemd in heel Peru dat het door veel inboorlingen werd gevreesd." De lokale bevolking beschikte over een uitgebreid handelsnetwerk, waardoor er veel zilver, goud en andere waardevolle objecten in de regio gevonden konden worden. In 1532 bereikten Spaanse kolonisten de regio, waarna het inheemse bevolkingsaantal kelderde. Met name door geweld en ziektes die de Europeanen met zich meebrachten. Waar er in 1533 nog zo’n 30.000 huishoudens gedocumenteerd werden, waren dat er in 1583 nog maar een krappe 1.000.

Archeologie Online is van de makers van Archeologie Magazine. Meer weten over dit prachtige magazine? Ja graag!

'De verovering van Atahualpa'

Juan Lepiani (1864–1932).

Wat is onderzocht?

De archeologen analyseerden 79 van de gevonden ruggengraten, die bestonden uit weefsels van riet en ruggenwervels. De wervels waren veelal sets met botten afkomstig van één specifiek persoon, zowel volwassenen als kinderen. Wel waren de verzamelingen vaak incompleet of in de verkeerde volgorde gelegd. Dit wijst erop dat de botten niet tijdens de begrafenis zo geweven zijn. Ze lijken later bij elkaar verzameld te zijn, nadat de botresten door plunderaars overhoopgegooid waren. Het is bekend dat vanaf de komst van de Spanjaarden er veel geroofd werd in de rijke Chincha-vallei.

Een deel van een schedel op een verzameling van ruggenwervers gebonden

De reactie van een samenleving

“Het feit dat we 192 van dit soort gevallen hebben gevonden, verspreid over de Chincha-vallei, betekent dat verschillende gemeenschappen samengewerkt moeten hebben. Mensen reageerden op een gecoördineerde manier op de grafschennissen. Een manier die geschikt geacht werd om met onteerde graven om te gaan”, vertelt Jacob Bongers, een van de onderzoekers, in een interview met Live Science. Het is bekend dat precolumbiaanse volkeren in het Andesgebergte over het algemeen veel waarde hechtten aan het intact houden van het lichaam van een overledene. Het verzamelen van ruggenwervels door ze aan elkaar te binden, zou de waardigheid van de lichamen dus nog enigszins hersteld hebben, zo redeneren de onderzoekers.

Begrafenisrituelen

De meeste ruggenwervelverzamelingen werden gevonden in de buurt van chullpas, stenen torens die als graf dienden, vaak voor meerdere mensen. Sommige chullpas konden zelf honderden lichamen bevatten. Volgens Bongers vormde de bevolking van de Chincha-vallei een “rijke en gecentraliseerde samenleving, die de regio domineerde tijdens de Late Tussenperiode. Begrafenisrituelen zijn een belangrijk aspect van een cultuur, om te begrijpen hoe de leden van die cultuur hun eigen bestaan zagen.”