Naar aanleiding van bodemkundig onderzoek onder leiding van stadsarcheoloog Jerzy Gawronski is geconcludeerd dat Amsterdam 4.600 jaar geleden al werd bewoond. Het bodemonderzoek werd onder het Damrak en het Rokin uitgevoerd tijdens de aanleg van de Noord-Zuidlijn.

Tot nu toe dacht men dat Amsterdam pas rond 1000 werd bewoond, toen de eerste ontginners het drassige Amstelland introkken. De grond zou in de eeuwen daarvoor te waterrijk zijn en daarmee onbewoonbaar. 

Stadsarcheoloog Gawronski is nu van mening dat Amsterdam wel degelijk eerder werd bewoond. Door de aanleg van de Noord-Zuidlijn van de metro moest er archeologisch vooronderzoek verricht worden. Dat is bij dusdanige projecten verplicht om eventueel historisch erfgoed te beschermen. Tijdens het onderzoek moesten archeologen tot ca. dertig meter diep graven, door de rivierbedding van de Amstel heen waardoor zij op bodemlagen uit de laatste ijstijd stuitten.

450.000 vondsten

De archeologen verzamelden ruim 450.000 vondsten in de periode tussen 2005 en 2009. De oudste objecten betreffen een stenen strijdhamer en een hamer gemaakt uit een gewei. De voorwerpen stammen uit de nieuwe steentijd, ca 2.600 voor Christus. Ook werd er een hamerbijl uit 2.200 voor Christus gevonden, een scherf van een Veluwse klokbeker, een benen priem en botten van rund, schaap, geit, varken, beer en bever.

Gawronski concludeerde na de vondst onmiddellijk dat er prehistorische bewoning nabij de latere Amstelmonding moet zijn geweest. De bewoners zaten nog in het nomadische stadium van jager-verzamelaars; het verzamelen van noten en vruchten en het jagen was een aanvulling op nieuwe bronnen van voedsel, namelijk akkerbouw en veeteelt.

Steentijd tot middeleeuwen

Er werden ook vondsten gedaan uit de bronstijd, ca. 900 voor Christus, en uit de middeleeuwen. Zo vonden de archeologen een lanspunt, een maalsteen en scherven van aardewerk. Deze vondsten duiden op een continue vorm van menselijke aanwezigheid in het gebied vanaf de steentijd tot de middeleeuwen.

Amsterdam werd pas later opgericht na ingrijpende landschapsveranderingen door stormen en overstromingen. Pas aan het einde van de twaalfde eeuw zou er een plaats aan de rivier de Amstel en het IJ vrijgekomen zijn voor een permanente nederzetting, die zou uitgroeien tot de hoofdstad van Nederland. 

Gawronski vertelt uitgebreid over het onderzoek in het nieuwste nummer van maandblad Ons Amsterdam, dat vrijdag 6 januari verschijnt.

Bron: Ons Amsterdam