19e-eeuwse schildpaddensoep gevonden in Delft

schildpaddensoepTijdens onderzoek voor de aanleg van een spoortunnel en een parkeergarage aan de Phoenixstraat in Delft, vonden bouwvakkers een merkwaardig blikje dat van goud leek te zijn. Bij nader onderzoek door archeologen bleek het om een conservenblik schildpaddensoep uit de 19e eeuw te gaan. De gouden kleur kwam van de wikkel van messing, die om het blikje heen zat.

Soep van Nederlandse makelij

Bas Penning, van Erfgoed Archeologie Delft, noemt de schildpaddensoep een bijzondere vondst.  Er is volgens hem niet eerder een soortgelijk blikje gevonden.  De soep was dan ook een product voor de rijkere laag van de bevolking. Uit het etiket blijkt dat de soep werd geproduceerd in Nederland. Er moeten dus meerdere blikken in omloop zijn geweest.

Firma W. Hoogenstraaten & Co.

De Franse omschrijving (voor internationale verkoop) klinkt vertaald als volgt: 'Geconserveerde levensmiddelen, W. Hoogenstraaten en zonen, hofleverancier, schildpaddensoep, Leiden'. De in 1860 in Leiden opgerichte fabriek was één van de eersten in Nederland die zich toelegde op de productie van geconserveerd voedsel. Zij produceerden onder andere geconserveerde groenten, sauzen en dus schildpaddensoep. Het bedrijf sloot zijn deuren in 1969.

Schildpaddensoep

De exotische soep werd in de 19e eeuw nog gezien als een delicatesse, bestemd voor hogere kringen. Het werd bijvoorbeeld geserveerd als voorgerecht op het feest ter ere van de 70ste verjaardag van Koning Willem III in het jaar 1887. Tegenwoordig is schildpaddensoep in de meeste Europese landen verboden, maar in  Azië en Noord-Amerika staat het nog wel  op het menu.

Dijkgraaf in Delft?

Bas Penning ziet graag ooit alle vondsten die in het Spoorzone gebied in Delft zijn gedaan terug in een tentoonstelling. Hij vindt de schildpaddensoep zelf vooral een grappige vondst, geen baanbrekende.De soep geeft wel wat nieuw inzicht in wat mensen aten in Nederland in de 19e eeuw. Penning denkt dat de soep misschien werd gegeten door de dijkgraaf van het Hoogheemraadschap.

Dure delicatesse

Deze oer-Hollandse instantie zorgt voor de kwaliteit van het water, hoeveel er doorgesluisd wordt, de kwaliteit van de waterwegen enzovoorts. De dijkgraaf zat het algemeen en dagelijks bestuur voor en werd aangewezen door de kroon voor een periode van zes jaar. Deze positie bracht daarmee de nodige status en rijkdom met zich mee, die hem in staat stelde een delicatesse als schildpaddensoep aan te schaffen.

bronnen:

ad.nl, Schildpaddensoep uit 1860 gevonden in Delft

indebuurt.nl, bijzondere vondst in de Spoorzone: schildpaddensoep

archeologie-delft.nl, schildpaddensoep

regionaalarchiefalkmaar.nl, archief van Hoogenstraten conserven n.v. te Alkmaar

nl.wikipedia.org, waterschap (Nederland)

afbeeldingen:

Westvest 7 en 9, Delft, late 19e eeuw, via commons.wikimedia.org

Knorr schildpadsoep, via commons.wikimedia.org

 

Meer lezen
Tijdvakken
Landen