Het Rijksmuseum van Oudheden bezit veel archeologische vondsten. Een aantal van deze topstukken worden in deze blog uitgelicht door de conservatoren van het Museum. Deze keer een zilveren Vikingschat uit ca. 850 tot 880 die in het Nederlandse Wieringen is gevonden.

De schat is in Westerklief op het Noord-Hollandse eiland Wieringen in 1996 gevonden. Het betreft een vondst van16 zilverbaren, 78 munten, armbanden, een deel van een zilveren riembeslag, fragmenten van een fibulasluiting en een halsring van zes gevlochten zilverdraden. Het zilver, dat bij elkaar ruim 1.600 gram weegt, was begraven in een rond potje. Uit de stijl van de sieraden kan worden afgeleid dat de schat van een Deen moet zijn geweest. Blijkbaar was Nederland voor kortere of langere tijd zijn uitvalsbasis en had hij zijn meegenomen rijkdom in de grond gestopt.

Herkomst van het zilver

Het grootste gedeelte van de zilverschat is afkomstig uit Scandinavië en met name uit Denemarken. De munten zijn echter voor het overgrote deel wel in Nederland geslagen. Het zijn Karolingische denarii, waarvan er nog 63 compleet zijn. Alle munten dragen een kruis met vier punten in de hoeken op de voorzijde en op de keerzijde een tempelachtig kerkgebouw. Ze zijn geslagen ten tijde van Lodewijk de Vrome (814-840) en zijn zoon Lotharius I (840-855). Twee munten zijn geslagen op naam van Karel de Kale (843-877), een broer van Lotharius, die over het West Frankische rijk regeerde. De jongste munten uit de schatvondst zijn te dateren rond 850 na Chr. De schat is vermoedelijk korte tijd daarna begraven.

De drie muntsieraden bestaan uit Arabische munten waar een ring met filigraanversiering omheen is aangebracht. Twee van de munten zijn te dateren tussen 590 en 628, de derde tussen 750 en 754. At is dus veel vroeger dan de munten uit Dorestad. Doordat deze munten omgewerkt zijn tot sieraden, zijn ze heel lang in gebruik geweest.

Het was voor het eerst dat in Nederland een Vikingschat werd gevonden. De vondst leverde tegelijk de eerste concrete aanwijzing dat Vikingen zich in ons land vestigden. De jongste munten van de schat zijn rond 850 gemaakt, zodat die waarschijnlijk kort daarna verborgen is. Onderzoek van het gras in het potje geeft aan dat het zilver begraven is op een voorjaarsdag in een weiland.