In 480 v.Chr. probeerde de Perzische koning Xerxes de Griekse stadstaten te onderwerpen. Ondanks de inzet van tienduizenden soldaten, ruim duizend schepen en een superieur ingenieurskorps liep de operatie uit op niets. Griekenland bleef vrij en dus overleefden de democratie, filosofie, kunst, wetenschap, rationaliteit en humane waarden, die anders zouden zijn weggespoeld in de vloedgolf van Perzische despotie en oosters obscurantisme.

Dat is althans de negentiende-eeuwse visie op het conflict. Wetenschappers hebben dit beeld in de twintigste eeuw aan flarden geschreven maar in de eenentwintigste eeuw is ze in allerlei ideologisch getinte boeken opnieuw in omloop gebracht. Historicus Jona Lendering legt in Xerxes in Griekenland. De mythische oorlog tussen Oost en West uit waarom de negentiende-eeuwse visie onzinnig is, vestigt de aandacht op de onbeantwoordbare vragen en toont dat de oudheidkundige disciplines zich vernieuwen. Oudheidkunde is geen leverancier van politieke argumenten en ludieke weetjes. Het is een wetenschap.

Jona Lendering is historicus en werkzaam in de wetenschapsvoorlichting. Hij is vooral bekend van zijn websites MainzerBeobachter.com en Livius.org. Eerder schreef Jona Lendering 'Het visioen van Constantijn', in samenwerking met Vincent Hunink, en het themaboekje van de Week van de Klassieken 2019 Wahibre-em-achet en andere Grieken.